Uztaileko kronika gelditu zen idatzi barik, Madeira kulpante. Horregatik gaurkoak hartuko ditu azken hilabete biak. Denbora honetan gauzatzen da udaberrian iragarritakoa eta, faktore asko lagun, luku ederretan bihurtzen dira orduko lore ñimiñoak. Aurrera dezadan mahats karga itzela egin dela aurten eta, okerrik ezean, uzta oparoa izango dugula laster. Gaur bertan atera du Joxek ondoko argazkia:
Ekainean utzi genituen kimu berriak neurri gabe hazten, eta belarra beste horrenbeste. Uztailak patxada dakarkio mahastiari, neurria, barea. Behin kimuen sobrantea moztu ezkero, astiroago luzatzen dira, eta landarearen indarra bidera daiteke frutara. Belarrak ere hartzen du sosegu apur bat, eta arnasa ematen dio iritsi ezinean dabilen mahastizainari.
Eztanda baretu
Ez dute baserritar guztiek gauza bera esango, baina guretzat -mahastizainontzat- ezin hobea izan da aurtengo uda. Mahatsondoak oso sakonak ditu zuztarrak eta lurraren sakonean aurkitzen du behar besteko hezetasuna. Gurean, neguko elurteek eta udaberriko euriek ondo aseta utzi zuten lur azpia eta lehorteak apenas kaltetu dituen apur bat landare gazteenak, oraindik sustraitze bidean direnak. Eguraldi lehor eta eguzkitsuaz, mahastia dago inoiz baino osasuntsuago, eta mahatsa ari da goiz heltzen.
Eguraldi bikaina
Uztailean txingorra da arriskurik handiena. Iaz, Lorenzo lagunari uztaren herena-edo hondatu zion uztaileko harriak. Eskerrak aseguruak txukun ordaindu zion! Aurten ez da uztaila/abuztuan arazorik izan, eta irailean nekez egin ohi du txingorrik. Sasoi honetan, eta uztara bitarte, botritisa da borrokatu beharreko etsaia. Hau sortzen da ia seguru lukuak pilatu samar daudenean, haizatu ezinik, ze orduan hezetasuna gorde egiten da eta gaitza garatu. Eta mahatsa ubeldu eta usteldu ezkero, akabo orduan oparotasuna eta uzta ederra!
Sasoiko arriskuak
Botritisari aurre egiteko, botika botatzeaz gain, kendu egiten dira lukuen inguruko orriak, eta trabatuta dauden lukuak libratu, haizea tarteetan sar dadin eta hark lehor dezan hezea. Orri kentzeko zeremonia asko gustatzen zait, badu ezezaguna biluztearen morbo puntua, ezin jakin zer aurkituko den azpian. Eta, aurten bezala, azpian agertzen badira lukuak gura adina, sanoak eta mardulak, orduan horrek kitzikatu eta aztoratu egiten du bat, eta orduak eta orduak eman ditzake mahatsa biluzten.
Orri kentzea
Joxe eta Bego ibiltzen ditugu laguntzaile urte osoan, eta areago abuztuan. Lauron artean egin berri diogu mahastiari ileapaintze lan bikaina. Argazkian ikusten da nola plastikoa daukagun jarrita landareak indartzeko, belarraren kaltetan. Baina belarrak indar sasoian kolonizatu egiten du plastikoa, eta zabar jartzen mahastia. Belarra ahultzen denean, eskobarez harrotzen dugu belarraren ertza eta berehala ebaki makinarekin. Oraintxe amaitu dugu lana, eta pozik ze, ondo dotore gelditu dira pasiloak, e?
Ileapaindegia
Abuztuko orri kentzea egiten da bakarrik mahats ilararen alde batetik, beste aldea babestuta gordetzeko. Gero, biltze aurreko egunetan biluzten da mahatsa erabat, biltzaileen lana errazteko. Oraindik beste botikaldi bat ere geratzen da, bereziki botritisaren aurkakoa, eta hau bota behar da beranduen mahatsa batu baino hiru aste arinago, frutak astia izan dezan gainditzeko botikaren kutsadura.
Uzta aurrekoak
Lan guztiok, bistan denez, daude egutegiaren mende eta hau erabakitzen du mahatsaren graduak, eta gradua hartzen du frutak eguraldiaren arabera. Batzeko, mahatsak behar du gutxienez 11 gradu, eta hobe 12ra hurbiltzen bada. Beraz, sarri neurtu behar da gradua, bilakaera igarri eta datak lotzen joateko. Nola egiten den gradu neurketa? Bada biltzen dira arlo bakoitzetik 50 ale, aukeratu gabe, eta horiek egiten dira pisatu eta zukutu. Gero zuku apur bat jartzen da refraktometroan, eta hau zuzentzen da argitara katalejua bailitzan: eskalan agertzen da gradua. Gurean lehen neurketa egin genuen astelehenean, eta iazkoarekin hamar bat egun aurreratuta gabiltza. Neurketa berrien zain, oraingoz uste dugu aurtengo mahats batzea izango dela irailaren 24an.
Graduarena
Horren ondoren idatziko dut azken kronika, emaitzekin.
