Alde Zaharra Bizilagunak

AldeZaharra_bankuak_0135

Auzotarra-1
Portuarra naiz. Alde Zaharra oso berandu ezagutu nuen, 25 urte nituela, orain 40 ditut. Gipuzkoa plaza ezagutzen nuen, pizka bat, baina Apezpiku plaza… ezta existitzen zenik ere!

Beste auzotar bat-2
Alde Zaharrean jaioa naiz. Orain, hilda dago. Nire iritzia da agintariei ez zaiela bat ere interesatu bizirik mantentzea auzo hau, berton bizitza indartzea. Portuari, aldiz, gehiago dedikatu diote.
OTArena lotsagarria da, urte osoan dugu. Ni, orain, ez naiz Alde Zaharrean bizi, baina gurasoak bai, adinekoak dira –74 urte–. Ezin dugu autoarekin sartu, ama jaso eta ospitalera eramateko, udaltzainei deitu behar diezu pibotea kendu eta pasatzeko. Hoteleko berezoek sartu eta irten, nahi dutenean. Beste batzuek, aldiz, badute baimena Apezpiku plazan aparkatzeko, eta ez dira zaharrak, gu baino gazteagoak, eta osasunez ere oso ondo daude. Nola lortu dute? Jakin nahiko nuke!
Gauza batekin gaude pozik: orain Alamedan farmazia dugu, eta kutxazaina ere bai, ze lehen, duela gutxira arte, hau desolazioa zen, utzikeria totala!

Beste auzotar bat
Alde Zaharra bera, fisikoki, traba da, kaleak gora eta behera, aldapatsua da, eta urteetan aurrera doazenentzat eta arazo fisikoren bat dutenentzat, ez da erosoa.
Ez dago aparkalekurik, horrez gainera, beti dago OTA, ordaindu egin behar duzu edozein kaletan aparkatzeko. Hainbeste traba ikusita, zer egiten duzu? Bada… joan ez!

AldeZaharra_balkoia_0127

Xabier Gezala Zinegotzia-PNV

Kultura, Kirola,  Merkataritza eta Turismo zinegotzia


X.Gezala_0201

Nola ikusten duzu Alde Zaharra: dendak, bizitza…?

Denda handiek, komertzio handiek konpetentzia, lehia handia sortzen dute, eta denda txikiek etekinik atera ezean, bada, itxi egiten dute. Gure ohiturak aldatu egin dira. Lehen egunero egiten genituen erosketak, egunero erosten genuen esnea, barazkiak, arraina… Orain, aldiz, edozein etxetan sekulako despentsa dago, jakirik gabe geratzeko arriskuan egongo bagina bezala. Horrek ekarri du auzoko dendak desagerraraztea; jubilazio bitartean iraun dute.

Nik Alde Zaharrerako nahiko nuke Donibane Garaziko adibidea. Han dendak espezializatuta daude: txapelak saltzeko denda, aterkiak saltzeko denda, xirak saltzeko denda… Hemen ere antzeko zerbait egin beharko litzateke, baina ez dakit aldaketa hori egiteko prest ote dauden dendariak. Ederra izango litzateke hona datozen bisitariak, turistak gure produktuak, gure kulturaren inguruan egiten diren produktuak, erosteko aukera izango balute.

Gure herriaren antzekoak diren beste herri batzuetara joan izan gara ikusteko, jakiteko zer komertzio mota duten, nola dabiltzan, eta sorpresak hartu izan ditugu. Esate baterako, Pedrazan izan ginen eta galdetu genienean abuztuan bisitaririk ote zuten, erantzuna izan zen hilabete hori kaxkarra zela, euren turismoa astebueruetako turismoa dela, bertara joaten baitira altzariak erostera, Madrildik eta herri askotatik, kilometro asko eginda, ehun kilometro edo gehiago eginda. Guri, aldiz, Iruñara joatea ere kostatu egiten zaigu! Ez dugu desplazatzeko ohiturarik.

Kale Nagusian bazegoen gozodenda bat, itxi egin zuten. Horko pazientziak oso ezagunak ziren, eta oso goxoak. Kafetegia ere bazen, eta girotxoa ematen zion Alde Zaharrari; ez litzateke bat ere ideia txarra izango errekuperatzea, baina, hor dago, itxita.
Alde Zaharra berpiztu egingo da; berpizte horretan eragina izango dute egiten ari garen berreskuratze lanek, Erreginaren Baluartea, esate baterako; leku atsegina izango da, espazio bat jarduerak egiteko: antzerkia eta halakoak…

Beste proiektu bat da Erdi Aroko Hiriena. Gure proposamena izan zen, eta lehenengo bilera Hondarrian egin da. Herri askotakoak etorri dira.

Gure turismoak izan behar du bertan gaua pasatzeko turismoa, baita dirua utziko duen turismoa ere. Hori lortzeko, kultura erakutsi egin behar da, baina ez bakarrik erakutsi, kulturan pentsarazi ere bai.

Elkarrizketa hau egin ondoren, prentsan agertu zen Tolosako udalak zeukan asmoa alde zaharra biziberritzeko. Iritzia eskatu nion, hiru galdera zuzendu nizkion, ea Hondarribiarako antzeko zerbait pentsatu ote zuten, baina ez dut erantzunik jaso. Erantzungo zidala adierazi zidan (2007-04-24).

Alkateari eta Hauteskunde-batzordeari

Kutsatua_0201

                                      Hondarribian, 2007ko maiatzaren 21ean

Nire herriko alkateari eta Hauteskunde-batzordeari,

Harriduraz eta modu atsegingarrian hartu dut maiatzaren 27an egingo diren hauteskundeetako mahaikide izendatua izana. Etxean jasotako agiriak –udalak bidalitakoa– hauxe dio: Hauteskundeetako Mahaikide izateak derrigorrezko izaera du eta horren ondorioz kargua kustifikaziorik gabe ez onartzeak Hauteskunde Araubide Orokorraren Gaineko Lege Orokorrak ezarritako erantzukizunak ekarriko dizkizu.

Ez dut inolako eragozpenik kargu hori onartzeko, baina baliteke ni ez izatea pertsonarik egokiena zeregin horretarako. Ondorio horretara heldu naiz aspaldion sortu berri duten berba batengatik, politikaren, prentsaren eta espainiar auzitegien hiztegi antidemokratikoan agertu dena eta aldi oro darabiltena: kutsatua, pertsona kutsatuak. Buruari asko eragin eta sakon hausnartu ondoren, ni neu ere kutsatuta naizelakoan nago, arras kutsatua.

Managaitza naiz, beraz, errebeldiaz kutsatuta nago.
Hauslea naiz, urratzailea naiz, beraz, transgresioz kutsatuta nago.
Emakumeen Alardean parte hartzeko eskubidea aldarrikatzen dut, beraz, errebindikazioz kutsatuta nago.
Gure herriko Alde Zaharrak jasaten duen utzikeria salatzen dut.
Herriko kale eta inguruetan egiten dituzten zuhaitz-mozketa bidegabekoak salatzen ditut.

Eta besterik gabe, Mario Benedettiren poesia hau dedikatuz,  agurtzen zaituzte

                                                    Gotzone Elu

Transgresiones

Todo mandato es minucioso
y cruel
me gustan las frugales transgresiones

oír la noche y no decir
amén
trazar
cada uno el mapa de su audacia

aunque nos olvidemos
de olvidar
seguro
que el recuerdo no olvida

obedecer a ciegas deja
ciego
crecemos
solamente en la osadía

solo cuando transgredo alguna
orden
el futuro
se vuelve respirable

todo mandato es minucioso
y cruel
me gustan
las frugales transgresiones

Mario Benedetti

Pixapeko Txabola

Oiga, desde aqui tambien hay buenas vistas, esan zuen batek nire atzetik.
Eztotzu entendiu horrek, andra batek, segidan.
–Ulertutzat, bai eta zeuri be bai, erretratu ataten neuan.
–“Giri” bat zinala pentsa rot!
–“Giri” bat ni, zeaittik?
–Ba, kamari, tripodi, txapela…

Horrela
izan zen lehenengo elkarrizketa. Hantxe, gure ondoan, txabola bat
zegoen, dena margotuta kanpoko aldetik, kolore alaiak eta marrazki
politak.

Barrura sartzen gonbidatu ninduen “E” izeneko gazteak, lasai sartzeko, neure etxean egongo banintz bezala.

Ate
ondotik ikusten nuen, karenka, leiho bat, karratua, txikia, eta leiho
hartatik, urruti, ilunabarraren eta itsasoaren koloreak, biak bat
eginda. Barrura sartuta, leihora hurbildu eta… portua, hegaztiak,
Kalatraba zubia, Alameda, etxeetako teilatuak…, dena gertu, zoom-a
erabili izan banu bezala. Leihotik pittin bat urrunduta, pittin bat
baino ez, txabola oso txikia baita, barruko aldean hasi nintzen arreta
jartzen. Lau paretak zeuden irudi orijinalez eta ederrez apainduta,
argi leuna, mahaia, telebista, liburuak, aldizkariak, irratia –musika
klasikoa entzuten zen–, sofa bat, eta bertan eserita, beste gazte bat
(G). Kaixo!

Argazki batzuk egin ondoren, eskertu egin nien
handik, euren txokotik, argazkiak egiteko aukera eman izana. Argi gutxi
zegoenez, arratsaldeko 19:30ak, hitza eman nien beste baten bueltatuko
nintzela argia hobeto aprobetxatzeko. Nahi nuenean joateko, eurek
erantzun, hantxe egoten zirela eta.

Esan eta egin. Ostera ere
joan eta hantxe jardun genuen elkarrekin berbetan. Txabolaren istorioa
kontatu zidaten. Kontatu zidaten txoko barik geratuko zirela, lagunekin
elkartzeko txoko barik, ondoan etxeak egingo dituztelako, galdu egingo
zutela txabola, eta hori gertatu baino lehen, eurek izandako
esperientzia beste batzuek ezagutzea nahi zutela. Eta argazkiak ea non
jarriko nituen galdetu zidaten. Blog-a prestatzen ari nintzela erantzun
nik, eta eginda nuenean, euren txabolaren istorioarekin emango niola
hasiera. Hementxe duzue, “E”, “G”, “B”, “J”…, zeuei dedikata.

Pixapeko Txabola

Pixapeko Txabola

Zazpi lagunek osatzen dute taldea. 14-15 urterekin hasi ziren, orain 22 urte inguru dute.

“E”.-
Iberdueron transformadori euan hasiera baten. Lagata euan. Herriko
gazte batzuk txukundu ta txoko bihurtu gendun alkarreaz eoteko.

8.
maila amaitxute institutun hasi nitxan. On, e, arotza naz. Hamabost
urte nitxuela hasi nitxan txaboli arreglaten: paretak, tarima, ati,
bentani…
Kanpotik eta barrutik pintxau gendun. Marrazkixak ein
bana, herritxik kanpun da on, biharra, lana topateko, gustuko
lanbidian zeozer eitxeko.

Nire nahixe… Patagoniara jun ta,
bertan, “Construcción andino-patagonikoa” ixeneku ikasti ra, egurran
goraberak. Diseinu ikasi neban Donostin, ta eskulangintzan gero, neure
konture. Beti eukitxuaz lagunak edozertako prest. Gutzat txaboli,
eskoli ixan da.

G.- Udalak azentzora, igogailu jarri nahi dau
ondun, ta etxik eitxeko proiektua be bara. Amaitxu eingo ra dana,
txaboli, gure istorixi…

Urte hauetan, zer izan da zuentzako txabola hau?

E.- Libre espresatzeko tokixe eta libre sentitzeko tokixe be bai. Pertzonik beti bir dau leku bat, espazixo bat.

Materixalik
euki baik, ahal gendun leitxeik moldatzen ginan: herramintxa baik,
argirik baik… aurrera atati zen gauzi, errekurtso euki baik. Dan-dana
karria ein gendun, kotxe baik; ta, ixe ez euan leku batetik, zeozer
atati lortu gendun.

Abandonata, hutzik dazen tokixak aprobetxau
ein bir diz. Pertzonik beti bir dau leku bat, espazixo bat elkarreaz
eoteko, eta gaztiok be bai.

Pixapeko Txabolako Mendizale Elkartea

Pixapeko txabola z/g

48700 Ondarroa