Egurra kurbatzeko teknikak
“Oso gertu daukagun materiala da egurra. Hala ere, eskaintzen dizkigun aukera asko ditugu ikertzeko”.
Ikastaro honetan egurra lurrunaren bidez kurbatzeko teknika lantzeaz gain, beste hauek ere landu ditugu: laminatzeko teknikak, nola egin moldeak, eta mihiztadurarekin kurbak nola egin.
Ikastaroa oso praktikoa eta interesgarria.
Irakaslea: Jose Pablo Arriaga, Markina-Xemeingo eskultore eta disenatzailea.
“Duela 25 urte ospatu zen lehenengo aldiz. Ideia Garinoaingo Kultur taldean sortu zen. Beharrezkoa ikusten genuen zerbait egitea herrietako jendea elkartzeko eta elkar ezagutzeko, herri txikiz osatua baitago gure bailara.
Hasiera baten, bezperan, hitzaldi bat egiten zen, kirol lehiaketak eta berbenak hainbat herritan. Igandean, meza Katalaingo ermitan eta hura amaituta herri bazkaria.
Urteak joan, urteak etorri, aldaketatxoak izan dira. Karpa bat jartzen dugu Katalainen, ermitaren ondoan; bertan Baldorban ohikoak diren jakiak eta produktuak eskaintzen ditugu: Bildotxa txilindronean, “menudicos”, errrellenoa, txistorra; erroskilak, esne frijitua…, hori guztia hainbat bizilagunen artean egindakoak. Aldi berean, artisau-lanak ere egoten dira ikusgai.
Mezaren ondoren, Orisoaingo gaita-jotzaileek dantzan jartzen dituzte euren buruhandiak, eta Baldorbako Dantza Taldeak edo Garinoaingo Musika Bandak ere hartzen dute parte, urtero ez bada ere. Aldi berean, haurrek zaldian ibiltzeko aukera dute.
–Diru laguntzarik hori guztia antolatzeko?
“Baldorbaren Garapenerako Elkartean” dauden udalek ematen digutena eta karpan edariak saltzen ateratzen duguna, ez dugu bestelako laguntzarik“.
Duela bost urte ezagutu nuen, Baldorbaren egunean. Jendeari argazkiak egiten nenbilela, gizonezko bat neukan neure ondoan denbora guztian. Jaka dotorez jantzia, txapela buruan, nagusia, meharra, begi bizi-biziak.
–¿Dónde saldrán las fotos, en el Diario de Navarra? –galdetu zidan halako baten.
Argazkirik egitea nahi ote zuen galdetu nion. Aurpegia argitu zitzaion! Argazkia egiteko orduan firme jartzen zitzaidan, besoak gorputzari pega-pega eginda, burua tente. Besoak mugitzen nizkion sorbaldak erlaxatzeko. Ingurukoek irribarrea ezpainetan begiratzen zuten.
Handik gutxira, haren herrira joan nintzen argazkiak eramatera, Leotzera.
–O sea, que tú eres de los “torris” –esan zidan.
–¿De los “torris”, que significa esa palabra? –Baldorbako hitzen bat zelakoan.
–Si, de esos que dicen “torri, torri” –eskuarekin keinu eginez hurbiltzeko.
–Ah! Quieres decir “etorri, etorri”.
–Yo hice la mili con los vascos y me decían eso, y con ellos aprendí palabras y también a contar: bat, bi, hiru… –hamarretik aurrera nahastu egiten zen.
Goiz erdia eman nuen berarekin kontu-kontari, oso berbalduna zen eta jakin-min handia zuen.
Galdetu nion Iratxetara oinez joateko biderik ote zegoen, errepiderik hartu gabe.
–Antes íbamos por la “illuna”, pero ahora no se como estará.
-¿Por la “illuna”? –harrituta ni.
–Si, es un camino muy cerrado y como ahora no se utiliza, puede que esté llenó de maleza.
–Fulgencio, ¿sabes que “iluna” es una palabra en euskara, en vasco?
–¿En vasco? Aquí siempre le hemos llamado así a ese camino…
Biziki gustatzen zitzaion dantzatzea eta urtero ospatzen den “Nagusien egunean” ez zuen aukerarik galtzen. Inoiz ez zuen hutsik egin. Fulgencio Oroz, 88 urte zituen.
Iaz, Jaizkibel Konpainiak desfilatu zuenean arratsaldean, Kale Nagusian gorabeherak izan ziren.
Kantinerari egin nahi nion argazkia eta zain nengoen, geldirik, kalearen erdian, kamara prest lanean hasteko. Halako baten, euritako beltz bat ikusi nuen airean. Eta bat-batean, sekulako istiluak emakume eta kale-jantzian zeuden ertzainen artean.
Bitan pentsatu barik, argazkiak egiten hasi nintzen. Halako baten, ez dakit nondik irtenda, emakume bat jarri zitzaidan aurrean, bere onetik aterata eta oihuka:
-¡Y tu a qué le sacas fotos!
-A lo que me da la gana.
-¡A qué le sacas fotos!
-A lo que me da la gana.
Lau aldiz egin zidan galdera bera, eta lau aldiz jaso zuen erantzun berbera. Bitartean, kamarari ondo eusten nion, eta ez nuen zirkinik egin, emakumea bere onetik irtenda baitzegoen, kale-jantzian zeuden ertzainek eraman zuten arte. Etxean argazkiak deskargatu ondoren ulertu nuen zergatik oldartu zitzaidan: bera zen istiluetan zebilen haietako bat! “Kalte egin eta isilean gorde”. Ez dute gustuko publiko egitea euren jarrerak.
Inolako arazorik gabe desfilatu du Jaizkibel Konpainiak. Urterik urte ikus daiteke jende gehiago txalotzen kaleetan. Ibilbidean beste konpainia batzuekin egin dute bat Alamedara ailegatu arte. Ez da ezer gertatu, Alardeko beste konpainia bat bailitzan joan da, normaltasun osoz.
Kale Nagusian euritako beltzak eta pankarta zuriak egon arren, gero eta gutxiago dira istiluak sortzen ibiltzen direnak.“Ez gara zuek ikustera etorri”. Baina euritako beltzen tartetik buruak atera eta Jaizkibelekoak pasatzean, bat baino gehiago zegoen begira!
Patricia Izaguirre Alza –Itsas Ingeniaria-, Jaizkibel konpainiako kantinera. Duela zortzi urte hasi zen desfilatzen soldadu gisa. Familia guztiaren babesa eta laguntza izan du, baita lanean ere, behar dituen egunak hartzeko –Madrilen dabil doktoradutza egiten eta lanean (UPM)-.
“Botak egiteko arazoak izan ditut. Amak deitu zuen Juncal Aguirreren abarketa-dendara (Irun) botak neurrira egiteko; hasiera baten ez zuten oztoporik jarri, baina adierazi zienean Jaizkibel Konpainiako kantinerarentzat zirela, ezetz esan zioten, ez zizkiotela egingo, Jaizkibelgoei ez dietela sekula egiten, eta telefonoa eskegi zioten. Zorionez, badaude profesional onak berdin jokatzen ez dutenak. Zapatariek jakin zutenean gertatutakoa, harrituak zeuden, ulergaitza egiten baitzitzaien halako jarrera, eta bi bota pare egin dizkidate, batzuk lonazkoak, betiko erara eta beste batzuk larruzkoak, ezin erosoagoak.
Antzeko gauza gertatu zait pelukerarekin: 27 urte daramatzat pelukeria berera joaten, eta, normala denez, bertara joan nintzen oraingoan ere. Jaizkibeleko kantinera naizela jakitean, ez nautela orraztuko esan zidaten.
Jaizkibel konpainian pelukero-estilista batek desfilatzen du –Haritz–, eta berak orrazten eta makilatzen ditu kantinerak. Berak egingo dit dena, eta lasai esan dezaket guztia konponduta dagoela eta martxa onean.
Gai honetaz argazki gehiago:
http://www.flickr.com/photos/bidasoatik/sets/72157624894056090/
Donostiako Antigua auzoan nengoela, okindegira sartu nintzen etxerako ogia erosteko. Mostradorera hurbildu eta langile bat gerturatu zitzaidan.
Langilea– Hola!
Ni– Arratsaldeon! Zerealak dituen ogi hori nahi dut, mesedez –eskuaz adierazten nion zein)–.
L– ¡Hábleme en español, que no le entiendo!
Zirrara sentitu nuen gorputz osoan. Ez esan zuenagatik, erabilitako tonua eta aurpegieragatik baizik.
N– Voy a ser respetuosa y amable, y voy a hablarte en castellano, como me has pedido. Quiero una barra de pan, por favor; ése que tiene copos de avena por encima. (Tonu kordiala, naturala erabiliz; nire ondoan gizonezko bat ari zen ogia erosten eta elkarrizketa entzuten).
L– ¿El de cinco cereales?
N– El que tiene copos por encima, no sé si ése es él de cinco cereales.
Ogia paperean biltzen zuen bitartean galdetu nion:
N– ¿Sabes algo de euskera?
L– ¡No me interesa, no tengo ningún interés! –Oso serio eta aurpegiera gogorrez–.
Ezin nuen ulertu zergatik erantzun hura, eta halako tonuan, nik normaltasun osoz ari bainintzen hitz egiten, haserrerik adierazi gabe, haserre egoteko arrazoiak banituen arren entzundakoa entzun ondoren. Etorkinei ez diet eskatzen hemen jaiotakoei eskatzen ez diedana! Baina bai eskatzen dut gaztelaniaz hitz egiten didatenean, errespetuz hitz egin diezadatela eta tonu gozoan. Ez nintzen okindegitik irtengo zer pentsatzen nuen adierazi gabe.
N– Pues debería interesarte, ya que estás trabajando de cara al público, y, además, deberías de tener en cuenta que vives en el País Vasco, no en Madrid. ¿Cuánto es?
L– 1€ 10
N– Agur!
Frankismo garaia etorri zitzaidan burura. Gure herrira langile kanpotar asko etorri ziren, Extremadurakoak, galegoak, andaluziarrak… Umetan, euren ahotik hamaika aldiz entzundakoa naiz: “¡Hablen en cristiano!”. Eta nik amari galdetzen nion: “Amatxo, en cristiano ere badakizu berba eitten?”. Ze, gure ama zenak euskaraz, gazteleraz eta frantsesez berba egiten zuen.
Eta burura etorri zitzaidan duela urte batzuk, hitzaldi baten, Kataluniako politiko bati entzun niona ere. “Garai baten, Kataluniara etortzen ziren etorkinak ia gehienak afrikarrak ziren –esan zuen–, Ghana, Gambiakoak…; erraz samar ikasten zuten katalanera, arazo handirik gabe; oraindik ere badira herri horietako munizipalen bat edo beste. Baina orain, orain iristen direnak –orduan PP alderdiak gobernatzen zuen– hegoamerikarrak dira, eta ez dute interesik adierazten katalanera ikasteko. Immigrazioa politika, ondo pentsatutako politika da. Baina…”.
Irungo pelukeria baten ere antzeko gauza gertatu zitzaidan. Sartu nintzen galdetzera ea depilaziorik egiten zuten. “A mí en castellano”. Orduan ere, tonua ez zen, ba, goxoa izan! Frantsesera jo nuen eta galdera errepikatu nien. Garbi ikusten zen ez zekitela frantsesez, baina sekulako ahaleginak egiten zituzten aditzera emateko ezetz, ez zutela egiten. “¿Qué –esan nien–, ahora no me decis que os hable en castellano?”.
PD: Ogia, portzierto, txar demasa! Zerealik? Bat bera ere ez! Gonflé, erabat gonflé, hau da puztua, itxura bai, baina mamirik ez.
Normal
0
21
false
false
false
MicrosoftInternetExplorer4
Bizkaiko Jabekuntza Eskolen topaketa
egin zen ekainaren 12an Ermuan, urtero bezala, ikasturtearen amaiera ospatzeko. Ekitaldi horretan parte hartu genuen “7
emakume en movimiento” taldekook. Gure lana izan zen erreportaje fotografikoa egitea
eta mural bat margotzea ekitaldiak iraun bitartean. Muralak Word-Kafean
hausnartzen eta eztabaidatzen ari ziren gaia jaso behar zuen: “Amodioa, Maitasuna”,
ikuspegi feminista batetik. Aukera izan genuen antzerki-talde baten emanaldiarekin disfrutatzeko.
http://www.fmujeresprogresistas.org/poder1.htm
http://blogs.publico.es/apuntesperipateticos/73/empoderamiento/
Aspaldi hasi ziren supermerkatuak eta
hipermerkatuak ohiko azokak baztertzen. Horrek berekin dakar izugarrizko
galera. Ez dugu ahaztu behar azoka ez dela bakarrik erosteko eta saltzeko
lekua, baizik eta giza eta gizarte-harremanak bideratzeko esparru bat.
Azokak banakako salgunez daude osatuak, eta
haietan mota askotako produktuak aurkituko ditugu, batez ere, elikagai
freskoak: barazkiak, frutak, haragia, arrainak, etab. Herri edo auzoen
erdialdean kokatzen dira. Hango eta inguruetako auzokideentzako topagunea
izaten dira. Han bertan elkartu, berriketan egin eta eztabaidatzen dute, eta herria eta
eskualdea
osatzen dute. 
Larunbat-goizean Hendaiara gerturatuz gero, Sokoburuko azokaz gozatzeko aukera izango dugu. Tradizio handikoa ez bada ere, duela 18 urtetik edo gehiagotik hona egiten da, eta urterik urte garrantzi eta pisu handiagoa du Bidasoaren bi aldeetan. Han inguruko baserrietako produktuak aurkituko ditugu: arrautzak, gaztak, gatzatuak, frutak, barazki ekologikoak, loreak eta landareak, ogi biologikoa, eskuz egindako gailetak eta pastak…; Landetako produktuak: foie, konfita, oilaskoak…; Arcachongo ostrak –ekoizleek eurek salduak–; Alpeetako gazta-aukera handia…
Azoka honetako produktuak baratzetik mahaira doaz zuzenenan. Azokaren berotasunak, giroak, koloreak… aditzera ematen digute azoka berri hau ondo sustraituta dagoela.
Olimpia: Ikastaro hau egiteko izena eman nuen zer edo zer ezberdina ikasi nahi nuelako. Ez dut astialdi handirik, baina ez nuen etxean geratu nahi ezer egin barik.
Emi: Orain ez dut lanik egiten etxetik kanpo, baina ez dut nahi ezer egin gabe egon.
Jon: Ikastaroa astean behin denez, ez da nekosoa. Gainera grabatuak egitea interesgarria egin zitzaidan, sekula santan egin ez dudalako.
Fernando: Orain erretiratuta nagoenez, eskulanak egiten ikasteko gogoa nuen; nik ez dut inoiz egurra landu, ez grabaturik egin…; horregatik nahi nuen ikasi.
Gotzo: Paper eta liburuen artean egiten dut lan. Lanarekin zerikusirik ez duten ikastaroak ditut gogoko, batez ere eskulanak.
Pilar: Denbora aprobetxatu nahi nuen eta inoiz egin ez dudana ikasi. Denbora ongi baliatu nahi nuen.
Dolo Marina: Nire ikasleak beti dira institutuko ikasleak. Ikastaro honetan helduekin aritzeko aukera izan dut, eta… oso gustura gainera!
