Hasieran arraroa egiten zitzaidan, barregarria batzuetan, negargarria besteetan, baina azkenean nazkante xamarra, lehenagoko belaunaldiko idazle batzuek hurrengoei ematen dieten/diguten trataera. Pentsatzen bide dute mundua ez dela aldatu, eta oraingo belaunaldiok euren ardura berberak behar ditugula. Zergatik ez diote kasu handiagoa egiten eurek idazten dutenari besteen idazteko arrazoietan eta mundua ikusteko eran etenbarik sartzeari utzita? Nigatik, uzkitik sar dezakete gutaz (holako gurik baldin badago, bederen) daukaten ikuspegi kexati-negartia. Haiek zer, zertaz eta zelan idatzi hautatzeko izan duten eta daukaten askatasun bera darabilgu geuk ere. Eskubide gutxiago guk? Zer legeren arabera? Ez dut ulertzen… dio batek. Ba, ez baduzu ulertzen, argi dago ez dakizula zertaz ari zaren ere. Ez da nirea esan hau: ulertzen ez dutenari beldurra diote, eta beldurra diotena suntsitzen ahalegintzen dira. Ez dituzte kritikatzen dituzten idazleak ezagutzen, ez dakite zer bizipenek, zer kezkak, zer ideologiak, zer nahik, zer ezinegonek bizi dituzten idazle horiek, eta hala ere ezezagun duten horretaz iritzi emateko hitz egiten dute euren idulkietatik. Zenbat handikeria eta tontakeria irakur daitezkeen gaur egun gure literaturaz, idazle berriek dakartzaten irakurle berriengatik poztu beharrean… Gurean orain dela hogei urteko gizartea ikusi nahi dutenek jai daukate, eta ez da besteon errua.
HONEN INGURUAN
Orri birtual hauetan irakurle birtualei eskaini gura dizkiedan nire barne munduaren, ezinegonen, amorru eta pozen zatiak agertzen doaz. Agian sabelari lotutako ataltxo bat gehitu beharko diot egunen batean, lapikoen bitartez ere zer esan asko egon baitaiteke. Hemengoengatik ziztadaren bat edo beste sentitzen baduzu, ondo nabilela esan nahiko du. Nahaste honetatik ezer argirik ateratzen baduzu, ni baino hobeto ibiliko zara.
Gorri Beltzean- Bagoaz… baina ez hainbeste – Nos vamos… pero no tanto
- Las vacunas salvan miles de vidas…
- Kasualitatez datozenak II
- La “coherencia” de la izquierda, de la cristanofobia a la islamofilia
- Ezkerraren “koherentzia”, giristinofobiatik islamofiliara
- Estatu terrorismoaren aurrean, elkartasuna – Ante el terrorismo de Estado, solidaridad
- El Mundial como escaparate de una escala de posturas
- Kasualitatez datozenak
- Aurkezpena Bilbon – Presentación en Bilbao: “Los buenos no usan paraguas”
- ¿Del No92 al Si14?
Izenik ematen ez duen beste salaketa-artikulu bat gehiago. Alabaina, izenik ematen ez duten salaketak ez dira salaketa, kexa hutsak baizik. Eta kexek ez dute ezertarako balio. I. Zalduak Diario de Noticias de Álava-ko zutabe honetan zuzen adierazi zuen bezala:
Epaiaren zain
Rafael Reig nobelagilearen azkeneko liburua irentsi berri dut: Visto para sentencia
(Caballo de Troya, 2008). Batzuetan ezin izan diot algaraka hasteko
bulkadari eutsi, eta hori ez zait maiz gertatzen liburuekin. Literatur
kritikako lan bitxia da: bertan bildu ditu, besteak beste, El Cultural
gehigarrian argitaratu zituen kritikak, beti ere zuzenbideko epaien
mozorropean. Epaitua liburu bat, idazle bat (P. Reverteri buruzkoak
antologikoak dira) edo are erakunde bat izan daiteke (literatur
agentziak, udal liburutegiak…), eta Reigen iruzkinak beti dira
zorrotzak, piperdunak eta, batik bat, pertinenteak. Letren
Errepublikari errepaso ederra ematen dio Reigek: literaturan gutxieneko
interesa duenak gozatua hartuko du Visto para sentencia-rekin.
Reigen gauzarik onenetakoa da ez diola beldurrik iritzia emateari, eta
izenak erabiltzen dituela, hitz-erdi lausoetatik ihes eginez. Sarreran
dioen bezala, “Idazleak, noizean behin, koleratzen dira, soinekoak
urratzen dituzte eta [literatur mundutxoaren] fartsa salatzen.
Egilearekin batera berotzen da irakurlea, gaitzitu egiten da, horri
guztiari amaiera eman behar zaiola aldarrikatzen du… baina lortzen du
akaso enteratzea zertaz, zeinetaz hitz egiten ari diren? Ezetz uste
dut. Diatriba horiek grazia apur bat izan dezakete iniziatuentzat,
baina guztiz eragingabeak suertatzen dira”. Eta, okerrena, eztabaida
oztopatzen dute, ondorioztatzen du Reigek.
Hala uste dut nik ere. Eta esango nuke portaera hori espainiar
kulturan bezain errotuta dagoela gurean (agian oso espainolak garelako,
funtsean). Duela ez asko, euskal idazle batek salatzen zuen
“politikotzat” jotzen ez diren literatur lan asko halakotzat hartu
beharko liratekeela: ez zuen adibide bakar bat ere eskaintzen. Beste
batek, kezkatuta, “zinismo naïf bat” aipatzen zuen joera nagusien
artean: horren eredu izan daitezkeen liburuen titulurik ez, ordea. Gure
literatura “usurpatzailez” beteta dagoela kexu zen hirugarren bat, izen
bat bera ere eman gabe, noski.
Normal
0
21
false
false
false
MicrosoftInternetExplorer4
/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:”Tabla normal”;
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-parent:””;
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin:0cm;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:”Times New Roman”;
mso-ansi-language:#0400;
mso-fareast-language:#0400;
mso-bidi-language:#0400;}
Ni neu zutabe honetan egiten ari
naizen bezala, alajaina.
Seguruenik guztiz zuzen zaude, eta neu nazkatu nauten idazle horien estiloan jausi naiz, idazle “gazteei” buruz hainbeste kexu agertzen dituzten horiek ere ez dutelako sekula izen bakar bat ere ematen. Ezaugarri laion batzuez hitz egiten dute, nagusitzen ari omen diren korronteez… Eta beste barik, holakoak idatzi dituzten guztiek nazkatu egin naute, ez bereziki batek edo besteak. Nire akatsetako (edo bertuteetako) bat izan daiteke izenak, holakoetan, ez ditudala gogoan hartzen, artikulu edo iritzi bategatik ez dudalako holako edo halako izenen aurka ezer sentitu gura, batez ere izen horren atzean dagoen pertsona ezagutzeko paradarik izan ez badut. Beraz, nire nazka gero eta maizago ikusten dudan kritika-edo molde horrek eragiten dit eta hori adierazi nahi izan dut.
Beharbada ez da zuzena izenik gabe esatea, baina izenek ez, esanek naukate potroetaraino, eta batez ere esan horien etzean ezkutatzen diren sentimendu zekenek. Izenak eman behar banitu, azkenekoa baino ezin nuke eman, eta oso bidegabea litzateke azken idazle horrentzat. Hemerotekan holakoak bota dituztenen izenen bila hasteko nagiegia naiz, aitor dut.
Bestalde, hau ez da komunikabide zabal bat, egunkari honen edo horren irakurleengan iritzi korronte bat sortu nahi duena. Hau leku txiki, xume eta guztiz pertsonala da, noizean behin nire ezinegon, poz, amorru edo kasketaldiak agertu beste asmorik ez duena.
Kasu honetan, esandakoa: nire jomuga ez dira idazle jakin batzuk, bolo-bolo dabiltzan aurreiritzi hantuste batzuk baino. Ez dut eztabaida kate bat sortzeko asmorik, ez dut uste horrenbesteko eraginik dudanik ere, baina sortzen bada, bego.