Alkategai batzuk zeintzuk izango diren entzuten hasi gara-eta… alkategai horiek buruan, zer eskatuko niekeen idaztea pentsatu dut. Klaro, zerrenda luzatu daiteke, baina hauexek burura etorri zaizkidanak. Zuek ere gehitzea gura baduzue… erantzunetan:

• Euskaraz egitea. Ez euskararen gaineko diskurtsoak idaztea, egitea. Ahalik eta gehien. Blindatu euskararen gaia eta atera zuen liskarretatik.
• Norbere proiektua garbi azaltzea. Indarra norberarenean jarriz gainontzekoen “akatsetan” barik.
• Erakustea zein herri-programa duten, ez bakarrik zein alderdi-programa. Gutxien dutenenganako lerroak idatzi itzazue programetan.
• Euskal hedabideok preferentziaz tratatu. Euskaltzaleokin begirunea izateaz gain zuen politiken bidez lagundu.
• Erantzun galderei. Ez erantzun gura duzuena eta listo, zehatz erantzuten dutenak maite ditugu.
• Larrosarik ez banatzea merkatuetan.
• Erabili itzazue sare sozialak eta tuiteatu euskaraz kanpainan bizi duzuenaz. Interesatzen zaigu zuek esateko duzuena lelo politikoez gaindi.
• Bai, pegatu zuen afixak. Pegatu behar diren lekuetan kartelak eta gero kendu. Kendu zuen propaganda behin botoa eskatzeko denbora pasa denean. Antolatu kuadrila bat zikindutakoa garbitzeko.
• Eskaerak egitea zail dutenen ahots-mutuak interpreta itzazue. Umeei kasu egin, 80 urtetik gorakoei, herritarrak izan arren herrian ez daudenei, gaiso daudenei…
• Entzun gainontzeko alderdiek diotena. Eta bereziki entzun herritarrak. Ondo legoke asfaltoa zapaltzea, sarean dabiltzen herritarren jarraitzaile egitea, herriko elkarteekin egotea… Herrian mugitzen denari beherapenik ez.
• Ez izan gestore huts, ez izan kolega, ez izan… izan politikari. Duindu politika.
• Alderdiari kasu egin bai, men ez. Alkateek herritarrak dituzte bezero. Denak.
• Pulpitoko diskurtsoak neurtu. Askotan dira erridikulu samarrak eta norbere elizanteendako bakarrik… inbertitu denbora elizante ez direnekin.
• Irakurle izan. Irakurri itzazue gure idazleak, irakurri gure hedabideak.
• Entzule izan. Entzun gure taldeak, entzun gure kantariak.
• Ikusle izan. Joan antzezlanetara, zinera, kafe antzokietara, kultura elkarlekuetara.
• Herrian pentsatu, eta begiratu ondoko herrira ere. Bilatu sinergiak, kolaborazio posibleak beste alkate batzuekin alderdikoak izan edo ez. Egitasmo batzuetarako herriak elkartzeko beharrik ez dugu?
• Amets egin ezazue eta animatu herritarrei amets egiten.

Ezin izan nintzen egon Eneko Barberenak eman zuen hitzaldian. Ikusteko gogoa banuen, hala ere. Eta zelan Topagunekoek bideoan grabatu zuten… Handik ekarri gura dut esaldi bat, Argian agertu zena 2014ko maiatzaren 18an:

Ene sentsibilitatea pizten duena, libertitzea da. Enetzat, konparazione, Libertimenduan (antzerki molde bat) goizetan, musikariak jiten direlarik, gure arteko solasak eta adiskidantza, plazer hori ere da Libertimendua. Esplikatzen ez diren une horiek parte handia dute gure kulturarekiko maitasunean. Kultura eta euskara memento horretan bizi dira.

Eta guztiz ados nago! Gaztetxean, kultura elkartean, Espaloian… zerbait bizi izan badugu plazerra da eta momentu horietan gauzatu da bereziki. Nik lehen esaten nuen Espaloia Kafe Antzokia alde egoistenetik zela mesedegarrien, hau da, ikuspuntu egoistenetik ere behar nuela horrelakorik. Eta mesede gehien kulturaren bueltan lan egiten zuenari egiten ziola, saltsan dabilenari. Hori esan ostean zetorren gero beste diskurtso oso bat etab., baina hara! nik egoista moduan definitzen duena zein ederto ekarri duen Barberenak Antton Lukuren aipu batekin.

Hitzaldian beste hainbat pasarte interesgarri daude, plazer baduzue:

Bn Colmery-k (Knighit International Journalism Fellowships de ICFJ) dioen moduan, kazetaritza ez dugu produktu baten ikuspuntutik begiratu behar eta bai ekosistema oso baten ikuspuntutik. Hori horrela, guk ITURRI deitzen ditugun horiek eta KAZETARIAK, ekosistema beraren parte dira. Gero eta gehiago, denok egiten dugu eduki sorkuntza eta helburu beraren parte gara sarri.

Bi motatako iturriak identifika genitzake:

• Ohar bidaltzaileak: politikarien prentsa oharrak, enpresen notak, kirolarien prentsaurrekoak… Beti egongo direnak eta kazetariek jaso eta albiste bihurtuko dituztenak albiste izateko lain emango balute.
• Iturri izendunak: Gurekin batera informazioa lantzen duten herritarrak, elkarteak… batzuetan kazetariaren laguntzarekin. Gero eta leku handiagoa hartu beharko luketenak gure hedabideetan.

Eredu hiperlokolean, derrigorra da bigarrenekin kontatzea. Goienan hasiera-hasieratik dugu langai gertuko informazioa, baina hiperlokala esaten diogunean esaten ari gara herritarrekin batera lantzen den informazio mota, ekosistemak (kazetari+iturriak) sortzen duen gertuko informazioa.

Iturrien ondoan kokatzen dira kazetariak, eta gero eta gehiago izan beharko dira dinamizatzaileak. Hain zuzen ere, ekosistema horren eragileak dira, ekosistemak funtzionatzeko behar duen oreka bermatzaileak. Saregileak dira.

Egiteko berriak izango ditu kazetari dinamizatzaileak eta izango dira:

• Testuen egokitasunean lagundu iturri izendunei.
• Iturri izendunei formazioa eskaini: argazkiak nola atera, titular egokiak, nola erabili sare sozialak eta bloga, kazetari irizpideak, oreka… Jakinik ezin dugula kazetaritzan inor formatu, horretarako daude unibertsitateak.
• Gero eta iturri izendun gehiago izatea lortu. Sarea osatu. Komunitatea egin.

Zorionez dagoeneko hainbat artikulu dira komunitatetik datozenak eta albiste garrantzitsu bihurtzen direnak jarraian. Gero eta artikulu gehiago daude Goienan kazetaria ez den jendeak sinatuta. Gero eta leku handiagoa dute sarean bereziki, baina baita telebistan eta bereziki paperean. Bide bat urratzen ari gara eta sinistuta gaude gertuko komunikabide izaeran sakontzeko balio izango duela.

Azpimarra gustuko dudan saio horietakoa da. Profesionala eta txukuna. Gustura joan nintzen eta egia esan inoiz sentitu dut beste mundu batera sartzen nintzela eskailera mekanikoetan gora eginda, baina oraingoan ez. Lagun asko ikusi nituen barikuan EITBko egoitzan eta haiekin egon ostean konturatu nintzen asko egon zitezkeela etxe famatu horretako beheko solairuan lanean, asfaltoa zapaltzen. Ez dut uste hain urrun gaudenik goiko solairukoak eta behekoak. Paperean-eta sekula baino gertukoago zorionez, eta telebistan ere horrek beharko luke ohikoena.

Elkarrizketa egin zidan Jon Artanok. Adostu genuen bakarra izan zen hika egingo genuen edo euskara batuan. Bigarren horretan joan zen eta berak gura zituen galderak eginda saiatu nintzen erantzuten. Blogean jartzen dut, Azpimarraren ordutegia dena delako eta 2015ean baditugulako bestelako aukerak telebista ikusteko. Nahieran da horietako bat, tresna bikaina:

Atera dugu PUNTUA eta pozik gaude, ezin uka: harrera oso ona izan du, genituen espektatibak gainditzeraino. (lehen alea bistan, pdf-an)

Esango nuke arrakastaren gakoetako bat dela bezeroek zer irakurtzea gura duten ondo aztertu izana. Denbora asko eskaini diogu bai galdeketa telefonikoari bai gertuko irakurleek ziotenari, enpresa barruko lankideei eta gertukoei ere galdetu zaie eta bereziki informazioa jaso dugu egin ditugun focus group edo iritzi taldeetatik. Gakoa edukian asmatzea izan dela uste dut. 48 orritatik dezente dira bezeroak irakurriko dituenak, seguru gaude.

Edukiaz beraien iritziak eman dizkigute (tonoa, alderdien zaratarik ez egotea, egunerokoari ez lotzea, familiarra izatea, ulergarria…) eta baita formatoaz. Bilduma egiteko baliagarri diren grapez, koloreez, orri kopuru handiaz, neurri eramangarriaz, paperaren kalitateaz, argazkiek duten ikusgarritasunaz, diseinu modernoaz, izenaren egokitasunaz, artikuluen luzeeraz… Denak jaso ditugu eta aztertuko ditugu, noski.

Ni pena batekin geratu naiz. Bagenuen beste elkarrizketa bat oso aurreratua. Neska euskalduna joan behar zen PUNTUAren azalean. Burka jantzita (begiak bakarrik ikusten zaizkion jantzia, zehatzago), begiak margotuta ere etorri zen… Ze pena. Berak gura zuen, amak ere bai, pentsatzen genuen anaiak emango zuela alto, baina aurrera. Eta heldu zen aita: “ez zara aterako, kito!”. Ez ginen erretratua ateratzera ere heldu.

Eta horrela geratu dira haren erantzun pilo bat atera barik. Aitaren agintari makulua ikusten zen elkarrizketan ere, ez zegoen titularrera ekarri beharrik ezer ze elkarrizketak erakutsiko luke 19 urteko neskak ez duela pentsamendua garatzeko bide errazik. Ez zegoen Parisen gertatuaz informatua, ez dute beren hizkuntzan ez den telebista katerik ikusten etxean, ia beti lagunduta ateratzen da etxetik…

Konturatu naiz gure galdetegian galdera iñozoak ere bazirela, esaterako: “euskarak balio izan dizu integratzeko…” eta erantzuna: “nik ez dut beharrik hemen integratzeko, bihar ez dakit non egongo naizen…”. Glups!

Badut pena, izan ere, berak aitortu zigun sekula ez zitzaiola burutik ere pasatuko bera aldizkari batean elkarrizketatuko zutenik eta nerbiosa eta pozik arteko sentsazioa zuela. Beragatik dut pena, elkarrizketak bazuelako mamitsua izateko aukera galderen erantzun loraturik jaso ez arren. Baita elkarrizketatzaileagatik ere, gure komunitateko kide bat baitzen harremana egin zuena eta elkarrizketa sinatuko zuena. Hurrengo batean.

Hurrengo zenbakiko azalean bestelako erreportaje bat aterako dugu. “Islama bakearen erlijioa” dela esango digute eta arkatzei balaz emandako erantzuna onartezina dela esango digute. Ikusiko dugu arkatzak darabiltzatela hemengo bizimodura hobeto egokitzeko hartzen dituzten eskoletan. Bi elkarrizketa ezberdin, bistan da.

Heldu zait Xaloa Telebistako lagunek bidalitako mezu bat. Laburpena ekartzen dut:

53.760€ jaso ditugu guztira, proiektua martxan jartzeko behar genituenak baino 3.760 gehiago. Martxan jartzen ari gara Iruñerriko euskarazko telebista!!!

Egunotan Ezkaba mendiko emisio ekipamendua doitzen amaituko dugu, ahal dela otsailean bertan hasteko ohiko emisioak pixkanaka-pixkanaka egiten. Gero, otsaila bukaera aldera, Elo mendiko errepikagailua ere instalatuko dugu, seinalea hobeto igortzeko. Gogoratu Xaloa TBren Iruñerriko emisioa LTDko 38. kanalean ikus daitekeela jadanik (une honetan probatan baino ez bada ere).

Berriz ere: mila esker eta zorionak guztioi!!!

Xaloa TBko lantaldea

“Ene uste makalean” dute izentzat Gaztelupe tabernak egiten dituen martitzenetako solasaldiek. Azkena izan da Xabier Montoiarena. mahai-inguruaren hurrengo egunean Gaztelupetik bidalitako eposta bat jaso dugu eta handik hartuta jartzen dut hemen. Egon nintzen solasaldian eta gustura egon ere. Oso interesgarria. Etortzerik ez zutenekin gogoratu nintzen behin berriz, eta baita etxeko sofan geratu zirenekin ere. Hori bai, egon ginenok oso gustura egon ginen. Hauxe epostaz jasotakoa, atzokoaren laburpen bat:

Azken atxiloketen elkarretaratze eta manifaren ostean hasi zen solasaldia martitzenean. Dozena bat lagun batu ginen Gaztelupeko goiko solairuan, tantaka-tantaka heldu zirenak gehienak; Eibartik, Berriztik eta Elgetatik etorritakoak batzuk, baita Plazentziakoak ere.

Montoia berba egiteko eta besteok entzuteko eta parte hartzeko gogoarekin elkartu ginen. Gaztetako lehen akordeetatik hasi zuen tertulia, Montoiak inoiz ez baitu hitzaldirik eman bere bizitzan. Musika taldea osatzerakoan euskara ikasteko premia eta hautua zelan egin zuen azaldu zigun, euskara tresna bat gehiago izan zuen Montoiak, gitarra bat letxe, taldea osatzeko. Euskara lotuta zegoen punk jarrerarekin gabi du. Oso argi zuen musikazaleak zer egin gura zuen eta zein izen izango zuen taldeak. Jakin genuen Hertzainak izena gaur ezagutzen dugun Ertzaintza sortu aurrekoa dela edo zein izan zen talde horren ibilbidea Montoiak berak M-ak taldea sortu bitartean. Gaurtik begiratuta poztu egiten da Gasteizetik Donostiara joan eta hango lagunekin M-ak izango zenaren lehen grabazioak estudiante pisuan egin izanagatik. Interesgarriagoa euskal filologiako hiru urteak baino bere esanetan. Anfetamina aipatu genuen gero, eta hango poema solteak argitaratzeko bultzada Josu Landak eman ziola gogorarazi zuen. Izan ere, idatzi, beti idatzi du Montoiak, argitaratzean pentsatu gabe.  Josu Landa, Mikel Antza, Kaki Arkarazo… Susa aldizkariaren garaiak, gaur eguneko Montoiaren ibilbide musikal eta literarioa, bere “tenpoak”, beste idazle batzuen jarduna, bera ez dela idazleen jarraitzaile baizik eta liburu solte batzuk dituela gogoko… gogoratu zuen penaz zenbat liburu on geratu diren ezagun egin ez direnak.

Idazteko metodoak, idatzien formak duen garrantzia, errealismoa, nobeletan sinesgarria izateak duen garrantzia, gustuak eta eraginak, Euskadi Sariak, manifestuak, zein lan dituen eskuartean…  eta horrelako gaiak aletzen joan zen giro goxoan. Galdetu ahala erantzunez, luze eta zehatz.

Mokau eta tragoxka tarteko hizketako aukerak sortu ziren batutakoen artean, tartean bere liburuen irakurleak batu ginela konturatu ginen liburuen gaineko aipamen zehatzak egin zirelako. Ohartzerako 22:00ak pasata. Denok zintzo demonio eta gustura. Montoia Errepideko norabidea aldatu aurretik zegoen etorria azkenengoz Soraluzera, baina merezi izan zuen itxoiteak. Milesker zintzotasunez eta eskuzabaltsunez etortzearren. Gitarra ere jarri genion eskura, baina hori hurrengorako. Badakigu zita jarri zuela Martinekin. Gustura elkartuko gara berriz.

Gaztelupeko Billi gunean, 2015eko urtarrilaren 13an, martitzena

Gertatu eta zast! klubeko bazkideen epostan zegoen gertatutakoa. Goienako klubeko bazkideek beren e-postan jaso zuten 22:00etan arratsaldeko 20:00etan gertatutakoa. Kantu baten bideoa norbere ordenagailuan. Noski, ez dauka parerik bertatik bertara entzun edo etxean kanta bakarra jasotzeak, baina besterik ez bada hurrengoan areto batera gerturatzeko balio balu… Etxeko sofan egongo zen jende asko goxo, goxo-goxo. Kontua da hori egiteko egun asko daudela eta ez horrenbeste euskal kulturaz gozatzeko. Eta zelako ederra den lagunekin iluntze-pasa egitea musika entzunez…

Kontzertu polita egin zuen atzo Anje Duhaldek Elgetan. Ni gustura egon nintzen. Kantu ezagun asko, gehienak berarekin batera kantuan egin genituenak. Urte asko dela konposatutako kanta puska batzuk eta berriagoak tartekatuta. Errobi garaikoak batzuk, lana aldarrikatzen zutenak eta gaur gaurkoz ere modaz pasatu gabeak, esaterako. Formatu txukuna eta hamaika herritara eramateko modukoa iruditu zitzaidan. Bi gitarra eta bi ahots. Seguruenik, eta bandarekin gorputz handiagoa hartzen badu ere, kantuak defendatzeko nahikoa da bikotea. Eta gertatu liteke dezibelio gutxiagotan gertukoago sentiaraztea ikus-entzuleak.

Jende asko gerturatu zen, baina badakit antolatzaileek parra ere ez zutela egin. Nik miresten dut parra egin ez arren horrelakoak antolatzen dituztenak. Urte askotarako.

Kantuaren bideoa goiena.eus -etik, cc-by-sa lizentziari esker:

Ez da erraza ulertzen horrelakoetara jende gehiago joan ez izana. Baina hau maratoia denez… bitaminak antolatzaileei.

Goienako hedabideek gero eta jarraitzaile gehiago dituzte. Gora egin dute Goiena telebistako ikus-entzuleek eta Goiena.eus-eko erabiltzaileek, eta Goiena paperak eutsi egin dio irakurle kopuruari, eskualdeko erabateko nagusitasuna sendotuz, papereko euskarriek, oro har, behera egin dutenean.

Goiena telebistak ikus-entzuleak irabazi ditu 2014an. CIES erakundeak egindako neurketaren arabera, 10.000 ikus-entzule ditu gaur egun, astean barrena, Gipuzkoan. Goiena paperak, bestalde, sendotu egin du nagusitasuna gure eskualdean. Askogatik da papereko irakurriena: 29.000 irakurle ditu astero. Bigarrenak, El Diario Vasco-k, baino 12.000 irakurle gehiago. Goiena.eus-ek ere gora egin du 2014an. Aurreko urtean baino %14 erabiltzaile gehiago ditu eta Debagoieneko erreferentzia nagusia da albistari digitalen artean.

Goiena telebista, gora egin duen bakarra

Goiena telebistak astean barrena ditu ikus-entzule gehien: 10.000 ditu Gipuzkoan eta 7.000 Debagoienean. Asteburuan jaitsi egiten da audientzia. Aste osoa kontuan izanda 8.000 ikus-entzule ditu Gipuzkoan. Gure eskualdean gora egin duen telebista kate bakarra da Goiena. Gainerako guztiek behera egin dute. Iazko datuekiko, 1.000 ikus-entzule irabazi ditu Gipuzkoan eta 3.000 Debagoienean. Laugarren kate ikusiena da Goiena gurean, ETB 2, Tele 5 eta ETB1en ostean eta La Sextarekin berdinduta.

Goiena papera: liderra eta distantzia handitu

Goiena paperari dagokionez, liderra da, askogatik Debagoienean. 29.000 irakurle ditu, El Diario Vasco-k baino 12.000 gehiago. Gipuzkoan 36.000 ditu. Papereko guztiek egin dute behera lurraldean, ohiko joera da hori azkeneko urteotan, baina Goiena paperak gora egin du. Bakarra da. Eta, ondorioz, gure eskualdean besteekiko zeukan aldea handitu egin du Goiena paperak.

Goiena.eus: %14 gora

Goiena.eus-ek ere gora egin du. Google Analytics-en arabera, 2013an baino %14 erabiltzaile gehiago izan ditu 2014an. Goiena.eus-en azken urteotako joera da hori, urtetik urtera hazten eta hazten doa-eta. Gaur egun, batez beste, egunero, 5.400 bisita ditu astelehenetik barikura. Eta zapatu eta domeketan, 3.000 bisita ditu egunero. Halere, 2014an egon dira egunak 17.000 edota 15.000 bisita izan dituenak Goiena.eus-ek.

Goiena Taldeak eskerrak eman nahi dizkie haren jarraitzaile eta kolaboratzaileei 2014an erakutsitako fideltasunarengatik eta Goiena telebista, paperekoa eta interneteko ataria aukeratu dituztelako eskualdean gertatutakoaren berri jasotzeko.

Astelehenekori lekua hartuko dio “puntua” aldizkariak.

Astelehenetako argitalpenak egin duen bidearekin gustura, erronka berriari Goienak “ilusioz” heldu diogu.Erantzun hauek eman nituen aurrekoan kazetariak galdeu ahala. Laburpena, niretzako hauxe da: “haginlariaren itxarongelan balego irakurriko genukeen aldizkaria da Puntua“

Zergatik Puntua-rako aldaketa?

Hainbat arrazoi, baina garrantzitsuena da Goiena klubeko bazkideok esan diguzuela bestelako produktu bat irakurriko zenutela. Iritziak jasotzen luze jardun dugu eta produktuaren zirriborroa erakusterakoan bazkideok esan diguzue: “hau bai, horrelako zerbait da gura dudana”. Hori entzuteak poztu gaitu eta euskara elkarteetatik eta udaletatik ere babestu dute aldaketa. Goiena elkarrekin egiten jarraitzen dugu, klubekook erdigunean izanik.

Eta krisia ez da beste arrazoi bat?

Ez da arrazoi nagusia, baina badago hortik ere. Goiena klubeko bazkideek oso arduratsu jokatzen dute Goiena proiektu osoarekin eta tartean horiei esker jasotzen dute doan milaka lagunek telebista, sarea, barikuko Goiena… Laguntzen digute gure herrietako historia idazten jarraitzen. Badakite, eta sekula ez diegu nahikoa eskertuko. Urtero bazkidetzari eutsiz egiten duten trakzio indarra bueltatu gura diegu zerbitzu hobea emanez. Orain kapaz gara produktu landuagoa egiteko antolaketa modua aldatuta eta efizienteago izanda.

Astelehenekoaren 11 urteon ze balantze egiten duzu?

Oso ona. Bete ditu sorrerako helburuak. Dena den, konturatu gara irakurketa eguna asteburuan dagoela eta Puntuarekin lortu gura dugu birziklatze ontzira bota aurretik egun batzuk iraungo duen produktua egitea. Eta zergatik ez, Puntua kolekzionatzea.

Orain arte jorratu gabeko moldean jardungo du Goienak Puntua-n.

Zabalago, egunerokoari lotu barik, sakonago… Baina ez dugu astrofisikaz idatziko. Klubeko kideok topatuko duzue gustuko duzuen hori koloretako 48 orrietan. Gertukoa izango da, kafean komentagai diren gaiez osatua, familiarendako irakur tresna. Helburua izan da haginlariaren itxarongelan aste osoa iraungo duen aldizkaria egitea, bazkideok esango diguzue ia lortzen dugun.

Bideo bat ere egin dute lankideek: