10 arrazoi zero kilometroaren alde …edo, komunikabideekin ere zero kilometro
Merkatu txikia, produktuak baserritarrei, gatza ondoko dendan, arropak komertzio txikian… eta zure edukiak? zure informazioa? zure istorioak? Non?
Hamar arrazoi bertako komertzioek eta komunikabideek bat eginda jarduteko:
1. Zero kilometroa da tokiko produktua edo gertuko produktua. Horixe da tokiko komunikabideak eskaintzen dizuna, gertuko produktua. Etxe ondoko informazioa, zure ezagunek idatzitako istorioak edota zuk zeuk kontatutakoak. Gure lerroetan irakurriko dituzunak dira zero kilometroko edo gertutasuneko gaiak. Zero kilometroa izango da zuretzako eta baita ingurukoendako ere.
2. Sortu, banatu eta kontsumitu bertan, burujabetza komunikazioan
Euskal Herrian sortu, Euskal Herrian banatu eta Euskal Herrian kontsumitu. Burujabetza komunikazioan eta zer esanik ez gutxitua den hizkuntza komunitate batean. Dena zero kilometro filosofiarekin, dena bertatik bertara, hurbil, tokiko. Eskualdekoa eskualdean.
• 100 kilometroren bueltan baduzu mezua zabalduko dizun komunitatea.
• 100 kilometroren bueltan egiten baduzu helduko da 1.000 edo 10.000 kilometrora ere, eta ilargiraino eta buelta.
• 100 kilometroren bueltan lagundu egingo zaituzte eta ez 1.000 kilometrotik harantz.
• 100 kilometroren bueltan elkar zainduko dugu eta, kontrara, zenbaki bat baino ez zara izango multinazionalendako. Zure datuez jabetu eta aprobetxatuko dira, erreparorik gabe.
3. Erabili multinazionalak, ez zaitzatela beraiek erabili. Zabalkunderako egokiak izan daitezke, edukiak partekatzeko zalantza gehiago. Edukiak bertako zerbitzarietan, bertako paperezko prentsan, bertako telebistan, hemengo webguneetan, komertzioaren webgunean… Noski, ez gara inor ondo doakionari zer egin esateko, beti da norbere erabakia. Askotariko kasuak daude eta bereizgarri askorekin. Pentsa dezagun baina, ezer ez dela gratis et amore.
4. Publizitatea
Facebook erabilita helduko zara zure bezeroengana? Instagram, Facebook eta Whatsappen jabea berbera da eta erabili egiten zaitu. Erabili zu paretik kendu eta egunen batean bezeroarengana zuzenean heltzeko. Epe motzekoa da lilura, eta ahal duenean soineko hori edo zapata horiek berak eskainiko dizkio bezeroari, ez zure komertzioak. Harrotu egingo da merkeago eta etxeko atera eramango duela esanez. Osatu zuk zeuk kontrolatuko duzun bezeroen datu basea, egin publizitatea herriko komunikabideetan, erabili zure kanal propioak, topatu mezularitza zuzena zure bezeroekin, izan burujabe. Ez zara damutuko.
5. Euskaraz
Zeinek imajinatuko luke 2020a euskarazko publizitaterik gabe? Zaila egiten zaigu… Ba hori ez du lortu Facebookek, hori ez du eragin kioskoetan dituzuen 100 argitalpenetatik 99k, ez du egin Amazonek. Ez dezagun atzera egin 30 urtean irabazi duguna galduz. Euskaraz gertukoago da, sinesgarriago eta fidagarriago.
Datuekin negoziatzen dituzten horiei ematen jarraitu zure edukiak? Haiek lagunduko dute gure hizkuntza komunitatea?
Egoitza Ameriketako Estatu Batuetan duen multinazionalaren ikuspegitik, ala zure etxetik 500 metrora bizi den kazetariaren eskutik nahi duzu informatzea?
6. Lokala da oraina eta etorkizuna, ez globala
Lanean gabiltza globalizazioan galduta ez geratzeko. Txikiegiak gara gure edukiak oparitzen jarduteko. Euskal komunikabideotatik bagabiltza informazioa lantzen eta helarazten urtetan. Jasotzaileok ere, gero eta gehiago izateaz gain, balorazio altua ematen diozue komunikabideen lanari. Herri prentsak ere laguntzen du duintzen tokiko komunitatea.
Nekez du beste 30 urte bizirautea baldin eta: sorkuntza –komunitatekideok egiten dituzuen sormen lana– Facebooki oparitzen bazaio; zuen umearen zorion-agurra Instagramen publikatu eta nahikotzat baduzue; zuen bideoak Youtuben bakarrik zintzilikatuta edo Whatsappi emanda inola ere ez duen sinesgarritasuna…
Ezin esan enpresa erraldoi horien erremintak ez erabiltzeko. Askok erabiltzen ditugu jendearengana heltzeko, baina ez itsutu horiei bakarrik jaten ematen. Haiei bost axola zaizkie gure herria, eskualdea, euskara, gure istorioak, gure izatea, komunitatea… Gugandik axola zaien bakarra da dirua, dolar bihurtzen dituzten euroak. Aspertu arteraino entzuten da sare sozial horiek doan direla, baina gezur gaiztoa da. Gure datuekin trafikatzen du Facebookek edota Whatsappek, esaterako. Zuen datuak esplotatuz lortzen dute etekina, eta horretarako ez zaie inportako zu bazterrean uztea. Gu bazterrean uztea. Silicon Valleyko logikatik sortutako plataformei globalizazioa komeni zaie, bateratzea: hizkuntza, gaiak, edukiak… Dena globalizatzen jardun nahi duzu?
7. Eta Facebook edota Youtube itxiko balute?
Zuen Youtubeko bideo guztiak galduta, Facebookeko material guztia kaput. Instagrami oparitu dizkiozuen argazki eta momentu guztiak zaborretara eta birziklatzeko aukerarik ez. Komunikabideok ere galdu genituen horrela ehunka bideo ordu, gure kontrolpekoak ez diren plataformak erabiltzeagatik.
Tokiko komunikabideok 30 urtean zuekin batera osatu dugun materiala lizentzia librepean uzteko lan egiten ari gara, aspalditik sortzen dugun guztiak du lizentzia librea. Herritik sortua, herriarekin egina eta herritarrena da gure proiektua. Herri egiten du tokiko prentsak, eta zuk ere aukeratu zenezake: herri egin edo multinazionalen esku utzi zure kontrola.
8. Ez, ez dira saldu nahi diguten plaza publikoak.
Facebook, Instagram… Ez, ez dira plaza publikoak. Pribatuak dira, diruaren mesedetan daude eta ezkutuko erabilpena egiten dute gure datuekin. Ez dira gardenak, ez dizute ematen ezta profila guztiz ezabatzeko erraztasunik ere. Dirua egitea zilegi da; zerbitzu baten truke egiten dute, gainera. Hala ere, jauntxo berriak dira, ohiko estruktura politikoen gainetik jarri nahi dutenak, gainera. Non ordaintzen dituzte zergak hauek guztiek?
Erein eta osatu gertuko komunitatea eta ez indartu feudalismo global berria.
Zuk oparitutako eduki hori ez dute gordeko publikoki eta zure jabetzakoa bezainbeste edo gehiago izango da multinazional hauen jabetzekoa. Ez dute zure esku utziko berriz, ez dute batere arazorik izango herritarrek jositako sareak deuseztatzeko. Diruaren logikak bakarrik agintzen du, milaka eta milaka kilometrotara daude erabakiguneak, urrunetik erabakiko dute zer, noiz eta nola.
Eta ez dira neutralak: ideologia jakin bat dute, zer erakutsi eta zer ez beraiek erabakitzen dute. Facebooken publikatzea ez da Interneten publikatzearen pareko; ez da Instagram=Intenet; Whatsapp ez da publikoa.
9. Erantzunkidetasuna
Norberaren erantzukizuna da mustruari jaten eman edo zure herrietako komunikabideekin bat egin; gure ardura den moduan herriko dendetan erostea; edo gure ardura den moduan baserritarrei erostea zuzenean zein merkatuetan. Eskatzen zaio herritarrari ondoko dendan erostea, eta ez da asko eskatzea tokiko komunikabideekin pentsatzea, Facebooken altzoan goxotasuna bilatu ordez. Berdin erakunde publikoek. Badute erantzukizunik udalek beraien edukiak enpresa erraldoi horiei oparitzen? Udalek Whatsapp taldeak erabili behar dituzte? Publizitatea jarri Facebooken?
Zero kilometro eskatzen duenak zero kilometro ere eskaini behar luke. Erabaki egin behar da munstroari jaten ematen jarraitu behar dugun, noiz, zenbat, zertarako, zein arrisku… Erabaki librea da, noski.
10. Bertakoa kontsumitu:
1. Elkar zainduko duen komunitatea sortuko da: herritarrak eta kazetariak; komertzialak eta komertzioak; herri-merkatuak eta komunikabideak.
2. Klikak bertan, bisitak bertan, zergak bertan. Multinazionalak erabili zabalkunderako behar badituzu, baina ez kanal bakar moduan.
3. Erabakigunea zuk ezagutzen duzun jendeak izango du eta bezeroen onerako pentsatutako erabakiak hartuko dira. Ez da multinazionalen kasua.
4. Denda txikiekiko errespetatuz egiten dute lan eskualde edo herri mailako komunikabideek. Bat gara.
5. Ekologikoa da zure edukia gertuenekoekin konpartitzea eta kontsumitzea.
6. Irismen masiboa dute tokiko komunikabideek. Zurea kontsumitzeko bertako komunikabideekin kontatu.
7. Euskaldunei lagunduko diezu. Euskarari ere bai. Euskaldunok zerbait behar badugu da euskarazko edukia euskaldunon eskuetan. Eman ta zabal zazu.
8. Zure herriko komunikabidean eginda, euskarazko komunikabideen sarea elikatzen duzu.
9. Entzun egingo zaituzte tokiko hedabidean eta batera jardun. Bertatik bertara.
10. Urrutiko intxaurrak hamalau, gerturatu eta lau.
Gertuko komunitatea = tokiko komertzioak + tokiko komunikabideak
Oh.: ez, norbera ere ez da koherente %100 eta idatzi honek balio beza horretarako ere, nik neuk neure jokabideak berbegiratzeko.