Hainbat lagunek galdetu didate Rikardo Arregi sariketaren gainekoa… Ia sari hori non ematen den, urterokoa den… Gure ingurumarian oso ezaguna dena ez ei da horrenbeste haratago. Zer izan zen? ba bideoa egin dugu eta pentsatu dut blogera ekartzea. Elkarrizketa batzuk ere topatuko ditugu 35 minutuko bideoan.

Sariketen informazio guztia batu du orri berezituetan Goienak: Rikardo Arregi saria: “kulturrizketak”.

Benetako luxua da Goienako lantaldearen parte izatea. Horixe sentitu nuen “Rikardo Arregi 2017” sari-banatze ekitaldian. Saria posible da arrazoi birengatik: bata, sortzaileen eskuzabaltasuna; bestea, ekipoa.

Hori guztia eta hori baino ez sari honen oinarrian.

Ekipoa osatu dute Iñigo Astiz-ek eta Maite Mutuberriak ere. Horrek eman du emaitza: “kixotenean”. Eduki ona eta aurkezpen ona izan dira “sari berezi”. Aipamenak aurretik ere zabaldu zituzten: “Eguna” eta “Ortzadar”. Sari ekitaldi polita izan zen eta eskertzekoa Andoaingo Udalak egiten duten lana Hizkuntza Politikako Sailburuordetzaren laguntzarekin. 

Goienaren editorialean esaten dira sariaren gainekoak  eta kopiatzen dut hemen:

Kalitatezko eta gertuko edukia

Norberaren herrian egingo diren txukuntze lanak, edo autobus zerbitzuaren hobekuntzak, edo herriko kirol agenda…: kalitatezko edukia eta gertuko kazetaritza. Bezeroak jaso gura duela esan digun edukia, informazioan erreferente egiten gaituena.
Eta gertuko zein kalitatezko eduki askoren artean, kultura edukia dugu maite. Goienaren egitekotzat dugu kultur mina sortzea, izan ere, alfer-alferrik litzateke maitatzeko moduan helaraziko ez bagenizu sortzaileen lana, zuk ere maitatuko ez bazenitu kultur ekarleak. Horratx ezein edukiren arrakasta: ahalik eta bezero gehienen asebetetasuna. Esker handitan ditugu Goienaren milaka jasotzaile horiek. Gure kazetariak ateak baino maratila gehiago erabiltzera daude ohituak, baliabide mugatuei imaginazioarekin aurre egitera. Fabrika zahar batera elektrizitate kablea eraman eta bi jarleku eta atrezzo txiki batekin espazioa berpiztera. Tamalez, irautea bera kazetaritzaren DNA bihurtu izana bizi dugu zainetan. Oraingoan, aldiz, parentesia egingo dugu eskuetan Rikardo Arregi saria hartuta, edo, bestela esanda, gertu onari iletik lotuko gatzaizkio. Eskerrik asko zorion opariarengatik. Eskerrik asko epaimahai, antolakuntza eta Andoaingo Udalari.
Saizarbitoriak zioen Rikardo Arregiz “belaunaldi hartako giltzarria” zela: “Helduena, langileena, intelektualki dohatuena”… Gaur, 2017an, kolektiboa da giltzarria, hainbat diziplinatako euskal artistez osatutako kultura komunitatea: bertsolariak, musikariak, idazleak, antzerkilariak, margolariak, gidoilariak, artistak… Orduan baino gaitzago nabarmentzen, baina nork bere onena emanda kolektibo-arrakastatsua osatzen dutenak. Ezin eskertuzko lana egiten dutenak euskal kultura nor izan dadin, nor izan gaitezen.
Kulturrizketetan parte hartu ez dutenak gogoan ditugu hurrengo denboraldirako, eta baita, noski, denboraldi honetan gure deiari baietzarekin erantzun dioten emakume eta gizon saridunak: Igor Elortza eta Unai Iturriaga, Maider Zabalegi eta Mikel Markez,
Kattalin Miner eta Karmele Jaio, Sara Cozar eta Asier Hormaza, Harkaitz Cano eta Manu Muniategiandikoetxea, Ines Osinaga eta Zaloa Urain, Manex Agirre eta Alaia Martin, Josune Arakistain eta Pello Armendariz, Kepa Errasti eta Ander Lipus, Alex Sardui eta Izaro Andres. Eskerrik asko!

Tuitak zeini ez dio eman zer pentsatua. AEB-tan gertatzen dira halakoak. Han, beti handi, beti handien, beti handikien. Eta gerturago? Agintea duten batzuek ere zaindu beharko lukete ba sare-jarioa…

Hain famatua egin den tuit horretatik tiraka (51,2K retuit eta 162K datsegit) fokoa jarri dut The New York Timesen. Ekartzen dut blog honetara etxeko-lanak eginda izan zituen hedabide handi baten adibidea.

2016ko azaroan izan zen Trump Timesen etxe berrituan, bisitan. Orduan jakin zen, urte batzuk lehenago, Ochs/Sulzberger familiak bazituztela sinatuta printzipio batzuk. Gerta zitekeen edozerren aurrean bazuten printzipioen testu bat. Horrela zioen:

Independentzia editorialari eta The New York Times-en integritateari eutsi, eta iraunarazi egunkari independente bat moduan. Beldurrik gabe, inongo influentzietatik libro eta beti bezeroaren zerbitzura.

Timesen Alboko editore familiako Arthur Sulzberger Jr izendatu zuten egun horien bueltan, lehenengo hitzetan esan zuen: negozio digitala gura dut eraikitzea “kazetaritza anbiziotsuari eutsiz, Times-ek berezi izaten jarraitzeko”.

Kalitatezko kazetaritza egiten urteak zeramatzan Times-ek eta editore berriak gogoratu zuen kazetaritza molde hori gura zuela egiten jarraitzea, eta gehiago sakondu, irakurleak parte bihurtuz Times-en produktu eta esperientzietan.

Kazetaritza modua eraldatzeaz gain, horrela bakarrik lortu zitekeen irakurleak jasotzen zutenagatik ordaintzea. 3 milioi harpidedun zituen 2017ko otsailean Times-ek. Papereko harpidedunei (1,1 milio), gehitu behar zitzaizkien digitaleakoa (beste ia 2 milioi). Horrek esan nahi zuen historian inoiz izan dituen harpidedun gehien zituela Times-ek.

Sulzberger Jr-ekin batera etorri ziren hainbat aldaketa. Bilera batean lau puntu nabarmendu zituen:

• Sinesgaitza den posizio indartsuan gaude, nahiz eta hedabideen krisiak gogor kolpatu.
• Lankide bakoitzak behar du azkar moldatu ideia eta lan egiteko molde berrietara, edozein delarik ere enpresan duen lanpostua.
• Misioa da garrantzitsua. Enpresako bakoitzak egunerokoan izan behar du buruan eta dedikatu.
• Erakunde arraroa gara, baina zorteduna. Misioa eta negozio eredua alineatuta daude. Irakurlea jartzen dugu egiten dihardugunaren erdi-erdian. Horrela bizi behar dugu lana, gure lanpostua enpresako edozein delarik ere.

Bilera horretan Dean Baquet-ek ere hartu zuen parte. Zuzendariak:

• Inbestigazio ekipoak indartu zituen Washingtonen eta New Yorken.
• New York lantzetik nazioa lantzera pasa.
• Kobertura handiagoa ingurumenari eta genero gaiei. (Hau lankideek eskatutakoa zen 2020ari begira).

Edizioari dagokionez argi zuen Baquet-ek: “ikasi behar dugu kalitatedun edukia publikatzen, baina istorio bakoitza esku gutxiagotatik pasa ostean”. Multimediatasuna argi eta garbi agertzen da hitzotan.

Bestetik, papera gura zuen berdefinitu eta perfekzionatu. “Papera digitalaren aroan nolakoa?” Galderari erantzun behar zitzaion. Horretarako 4 irtenbide:

• Kazetaritza bisualari garrantzia handiagoa. Ez itxaron letrei. Eman irudiekin, bideoekin, bisualago…
• Oso kontuan hartu eskuko telefonoa: azkarrago eta bisualago eman istorioa.
• Audientzia globalagoetara jo (Internazionala landu).
• Istorioak kontatu formula ezberdinak erabiliz.

Aldaketa hauek, zuzendariaren iritziz, posible dira ze “Times ez dago paperari lotuta, bere printzipioei baizik. Gainera, ez bagaituzte irakurtzen zeintzuk dira printzipio horien helburuak?”

Bistan da, Times-ek formazioan inbertitua zuen ordurako eta denbora dedikatu zion aldaketari. Jakinekoa da gauetik goizera ez dagoela aldaketarik. Kazetariei eman zitzaizkien baliabideak, digitalak ekarri zuena ikas zezaten. Adibiderako, Facebook Live-eko formazioa 300 kazetarik jaso zuten eta “arrakasta espektakularra” izan zen zuzendariak esan zuenez.

Kazetariak ez dira arduratzen Times-en istorio hori non agertu behar den. Ez daude begira papereko zein lekutan doan eduki hori. Horren ardura editoreena da. Horrek, badirudi libreago uzten duela kazetariaren lana eta zalantzan jartzen du gaikako banaketa paperean zein digital edo telebistetan, nire iritziz. Hau da, batzuetan atal batzuk egongo direla eta besteetan ez. Ez da ezer gertatzen istorioak onak badira. Konbinazio batera heldu dira: markadun kazetarien lanak eta zerbitzu-kazetaritza ematen ditu Times-ek.

Dean Baquet-ek bere hitzaldian onartu zuen erredakzio guztiak bazekiela zein rol berezi eta garrantzitsu duen erakundeak. Area guztietako jendeak (erredakzio, teknologia, produktu, marketing… sinisten du New York Times independente baten. Kazetaritzak agintzen duen Times da New York Times.

Aurre-lan hori eginda bakarrik ulertu daiteke Times gogor egotea presidente aldrebes bat agintera helduta ere. Donald Trumpek munduko pertsonarik petralenak, lizunenak zirela esan zuen eta “Failing @nytimes” hasi zitzaion deitzen bere tuitetan komunikazio taldeari.

Jakinekoa da Times-ek argitaratu zituela Trumpek haizendari egin zion iruzurra eta baita jazarpen sexualeko pare bat kasu ere hauteskunde aurretik. Beharbada, nire iritzirako, gaizki egin zuena izan zen Hillary Ciltonekin larregi lerrokatzea (ez haziendakoa eta abusuena ateratzea, noski). Hauteskunde gauean bertan Clintonek alde handiz irabaziko zuela zioen azalean… eta ez, Trumpek irabazi zuen.

Hala ere, Times-ek barne ohar batean esan zien erakundeko lankideei Trump-ek irabazi eta bi egunera:

• Idatzi notiziak beldurrik eta faboritismorik gabe.
• Administrazio berriaz aurrejuzgurik gabe informatu.
• Ez dirudi elkar ulertzen direnik AEBko biztalde asko, egin dezagun gure lana gertatzen dena interpretatuz eta azalduz.

Sulzbergerrek gaineratu zuen Times sortua zela, hain zuzen ere, horrelako momentuetarako. Eta gaineratu zuen: “elkarrekin sortu dugu erredakzio digitalik onena, eta hori ere justu momentu honetarako egin genuen”.

Kanpora ere eman zuen mezua Arthur Sulzbergerrek, Jr-k eta Dean Baquet-ek: “gure lana da AEBz informatzea modu zintzoan, beldur eta faboritismorik gabe, beti ulertzen saiatuz eta lekua egiten perspektiba politiko guztiei eta baita istorioetan aterako ditugun bizi-esperientziei”.

Horrek, eragin zuen hurrengo egunetik bertatik: Harpidetzek gora egin zuten, bai paperean eta bereziki, digitalean. 132.000 harpidedun hilabete bakarrean, zeramaten harpidetza erritmoa hamarkoiztuz.

Eta beste ondorio bat ere bai. Donald Trumpi elkarrizketa egin zion Timesek. Kostata, atzera ere bota zuen-eta elkarrizketa presidente izan ostean, baina azkenean egin egin zioten:

• Galdera Sulzbergerrek: Well, thark you very much for this. Really appreciate this.
• Trump: Thank you all, very much, it is a great honor. I will say, The Times is, it is great, great American jewel. A world jewel. And I hope we can all get allong. We are looking for the same thing, and I hope we can all get along well.

Ameriketako harribitxi bat dela Times, alegia, mundu mailako harribitxia. Arrazoia, seguruen, Trumpek, nahiz eta gutxi iraun zion uste horrek.

“Hedabideek egia ezkutatzen dute. AEBrako arriskua dira. Broma baten bihurtu da The failing @nytimes. Antzeratsu @CNN. Tristea.” dio Trumpek.

Boteretik hedabideetan eragin gura duenak ez du maite hizki larrietako KAZETARITZA.

OH.: Ismael Nafríak idatzitako “La reinvención de The New York Times” liburutik aterata daude berbarik gehienak,itzulpen libre-librean blogeratuak hemen, neure iritzia tartekatuz.

Gaur irakurri dut lankide batek idatzitako albiste hau: Banda zabal ultra azkarra Gipuzkoako heri txikietara ere helduko da Eta neure artean pentsatu dut: ufff, berriz kopla honekin: gorotz usaina, herri txikiak, kortak, kablea… Marmotaren eguna?

Elgetan sare libre bat (2012)

Azkenengo aldiz, herrian wifia bazetorrela-eta ere jo genuen kanpaia. Bazetorrela eta bazetorrela… eta zain jarraitzen dugu. Orain dela bost bat urte esan ziguten “Proiektu honetan herritarrek erabakitzen dute, ez operadoreek”. Eta udalak, herriak, onartu ere egin zuen guifi.net-i bidea zabaltzea. Gaur arte. Batzuetan, herriko plazan dago erabilgai wifia, ez gehiago, tamalez. Etorriko dela, etorriko dela… ia, proiektu polita zen.

Banda zabal ultra azkarra Gipuzkoako herri txikietan (2017)

Gipuzkoako Diputatu Nagusiak prentsa aurrekoa egin du Larraulgo esnetarako behi ustiategi batean. Olanok adierazi duenez, “proiektu honek ustiategi eta enpresei eskainiko dizkien onurak” irudikatzeko egin dute han aurkezpena. Eta hori irakurri eta gogoratu naiz 2002. urtean, Goiena ere tartean zela,  osatu zen e-debagoiena proiektuaz.

e-debagoiena (2002)

Gatzagako alkate Joxerra Agirreurretarengandik desio tonuan entzun genuen hau (hitzaldi osoa Sustatun): Hiru gauza eskatzen dizkiot e-debagoiena proiektuari:

• bat: Gatzaga hari elektrikoarekin lehengoz kableatu genuenean, kableari simaur usaina zerion. Oraingo kableatu honi ere horixe eskatzen diot simaur usaina izan dezala, hau da, gure ikuiluetaraino sar dadila, geure premietara egokitu dadila, eta gure beharretatik hurbil egon dadila.
• Bi: euskaraz hitz egin dezala, beste hizkuntzetan ere lan egin dezala jakina, baina, ziurta dakigula euskaldunoi liburuetan agertzeko oso berandu arte eduki ez genuen eskubidea.
• Hiru: irekia izan dadila, hau da, agenteak, egileak, proposatzaileak eta berri emaileak ez daitezela beti udalak, unibertsitateak edota instituzioak izan; herritar orok izan dezala jakintzaren euskarri horretara jotzeko eskubidea .

Amaitzeko, zioen Agirreurretak: “Urteek esango digute, gaur gaurkoz, asmo hutsa dena hezurmamitzeko zein neurritaraino gauza izan garen eta garai berrietara teknologia berriekin egokitzeko zenbateko trebezia erakutsi dugun”. Eta urteek esan dute.

Alkateak, irizpide onez, “egingo zela” esan baino “urteak pasa ostean neurtuko” genuela esan zuen.

Marmotaren eguna filmakoa berriz bizi izango dugun? Gaur gaurkoz itxarotea baino ez zaigu geratzen… eta esango nuke ez gaudela beste 15 urte zain egoteko moduan. Mundua bizkor doa, bizkorregi, berriz ere gorotzarekin bakarrik geratzeko.

Bizi izan dugu anonimo batek hasi eta beste hainbat anonimok jarraitutako protesta-mezu kate bat, edo “zein gaiztoak diren horiek” markatzeko saiakera bat. Guk egindako akats humano batean oinarritu eta edozer esateko atea zabaldu da horrela. Baita diru-laguntzen gaiarekin lotsa barik lotzekoa ere, pentsa!

Eta kate horretara apuntatu dira apuntatu direnak. Asko anonimoak, baita izen-abizendunen bat ere. Kazetaritza gremiokorik inor ere ez, espero nuen moduan. Batzuk zuzenketaren berri ere eman dutenak jakiteaz bat (eskerrik asko), beste batzuk geratu direnak lehenengo kolpearekin eta kolpatzearekin. Errorea konpondu eta ordu dezente gerora ere dale eta dale beste batzuk. Oraindik ere egongo da norbait plastatekoren bat emateko gogoz idatziko duena. Denetik dago eta egongo da eta nik errespetuz jasotzen ditut denak. Den-denak, erabili duten formularekin ados egon zein ez.

Zergatik gertatzen ote den… Ia jendea zain dagoen barreran arma kargatuta… Edo ze demontre gertatzen den… Eta hara! Gaiaz genbiltzala barneko mezu-trukean lagun batek gogorarazi dit post-truth izan dela hautatua 2016ko berba internazionaltzat.

Oxford hiztegiak onartutako neologismo honek esan nahi du, gutxi gora-behera, eta nire ulerkerara, horrelako zerbait:

Iritzi publikoan gertakariak berak gutxiago eragiten duenean norbere sinismen eta emozioek baino. Post-truh bat izan daiteke gezur bat egiatzat hartua edota baita, harantzago eramanez, gezur bat gezurtzat hartua izan eta sinismen moduan indartua denean.

Adibide konkretura ekarrita, anonimo batek esaten du Goiena errausketaren alde dagoela eta post-truth hori geratzen da iltzatuta batzuen buruan nahiz eta Goienak zuzendu, akatsa onartu publikoki, gure jardunbide “historikoa” hitzarekiko zein den bistakoa den…  

Gutxi edo asko diren baieztapen hori egiten dutenak norbere sinismenen arabera ere izango da… Pertzeptzioak… Ez dakit gutxi edo asko diren, beraz. Baina bai badakidana da Aztikerreko inkesten arabera oso-oso gutxi direla Goiena lerrokatuta daudela diotenak. Debagoiendarrek diotenez, “Goiena ez dago ideologia edo indar ekonomiko jakin bati lerrokatuta, %72aren ustez.”

“Gaitz” hau, post-egiarena, gertatuko zen orain dela dozena bat urte ere, baina orain, tuit bat nahikoa da edozeini egozteko hau edo hori dela. Edo zehatzago, hemengo edo hango dela. Sua legetxe zabaltzen dira horrelakoak. Gaur gorri, etzi berde eta behar balitz baita biharamunean beltz ere izendatuko zaituzte. Edota bata zein bestea moduan etiketatu egoera eta egunaren arabera. Gehitu horri koadriletako whatsappeoa eta… Braust!  Hortxe POST-EGIA.

Irakurleak ulertu dezan, errauste plantari deitu diogu albiste batean “Ingurumen Zentro”, hau da, GFAk idatzitako prentsa-oharrari jarraiki idatzi dugu albistean horixe. GFAk horrela deitzen dio. Eta klaro, irakurlea eta kazetariak ere inozoak ez direnez, konturatzeaz bat erraustegia berbarengatik aldatu dugu argitaratuta zegoena (eskerrak papererako “Lasaiago-edo” idatzi genezakeen Internetek eskatzen duen azkartasunaren aldean). Hori bai, webgunean egon da holaxe denbora bat, guk nahi baino gehiago, dena esatera.

Zer ikasi dugu hemendik?

• Hanka sartuko dugu aurrerago ere. Hori, zoritxarrez, humanook dugun defektua da: eskerrak! Ikasi dugu eta onartu dezagun berriz gertatuko dela.
• Eta zelan jokatu hurrengo baten? ba berdin. Orain jokatu dugun moduan. Pauso txki batzuk:
  • Laprast egin dugula konturatu.
  • Onartu eta segituan aldatu. Konpondu.
  • Konpontzeaz gain oker egin dugula publikoki esan, oker egin dugun leku horretan bertan.
  • Ahalik eta gutxien hanka sartzeko bideak jarri.
• Bergogoratu prentsa-oharrak, hemengoak eta hangoak, denak, alde batek idatziak izaten direla eta lantxo bat egin beharra egoten dela horiek komunikagarriago egiteko.
• Prentsa oharreko berbak erabiltzea ok. Hori bai, sinatzailearen ahotan.
• Lehendik daramagun politikarekin jarraitu anonimoekin. Kasu egitea bueno, mezuaren eduki eta moduaren arabera. Baina, erantzunik ez.
• Post-egiak min eman lezake. Kontuan hartu, baina lana serio eginda erakutsi gure proiektua sozio-politikoki beregaina dela. Hiztun komunitatea dela gure bezeroa, izen-abizenduna eta gure kasuan gertu-gertukoa.

Horixe izan da gaur Topaldian egin dudan berbaldiaren titulua. Jakinekoa da kooperatiba zalea naizela eta siniste horretatik esan ditut esan beharrekoak. Besteak beste, jarduna kooperatibizatzea erreminta ona dela esan diet bai euskaltzaleen topaguneei, elkarteei, kontseiluei, taldeei edo gura moduan deitzen diren lagun osakerei forma egoki bat ematen zaiela iruditzen baitzait. Zertarako?

• Bisio konpartitua izateko osakera horretako pertsonek, hau da,  nora goazen adostua izateko.
• Estrategia ere adostua izan dadin 3-4 urterako.
• Kudeaketa plan onartuak izan daitezen urteroko batzarrean.

Eta eman dut nire ustea esanez kudeaketaren egunerokoa egin beharko luketela lankide profesionalek. Hau da, zuzendaritza militanteak izateak badakartzala ondorio negatiboak ere. Ekintza, beraz, egitea, profesionala izan behar dela 2017an iraunkorra izan behar bada. Horretarako, formula instituzionala barnebiltzen duen egituraren onurak aipatu ditut: kogestioa, azken finean. Deskonfiantzak txikitzeko metodotzat azaldu dut. Kontra-adibide errealak izan ditut buruan: 1.000 eurora heltzen ez diren kudeaketa lanpostuak, kudeaketaz jantzita egon ez arren hautatu diren zuzendariak, ahal denean batzen diren zuzendaritza fartsa horiek, alderdiaren txontxongilo den elkarte hori, “ezer” jokoan izan barik erabakiak hartzera hausartzen diren hilebetean behingo (onenean) bilerak… Denak izen abizendun elkarteak, zer pentsatu handia eman didatenak gaur egin dudan hitzaldiaren aurretik. Zer pentsatua ematen didaten moduan zereko zera hori osatzen duten pertsonek. Baldintza negargarrietan lanean dabiltzan horiexek zuzendaritza ez profesionalek zalantzazko proiektuak haizatzen dituzen bitartean.

Hala ere, eta gaurko hitzaldian lotsaz-edo esan ez dudan arren, hitzaldiaren eraikuntza osoa oinarritu dut joan berri den soziologo batek esandakoetan, Zygmun Baumanengan. Puntua ematea zor diot.

Hark errealitate likidoaz egin zuen hausnarketa, eta zioen: “Errealitate likidoaren arazoa da, oso zaila dela pronostikatzea nola egin aurre arazo berriei. Datorren ezer ez dela ezaguna…” Eta hortxe, hortxe topatu dut hizkuntzaren bueltan osatuta dauden elkartzeen eta elkartutako horien zuzendaritzen azalpenerako gakoa. Gure elkarte-bizitzako zuzendaritza ez-profesionalena ez da ezezaguna euskaltzaleontzat pronostikatzen gatx diren arazoak izan daitezkeen moduan. Errealitate solidoa dela ere esango nuke, baina nire iritzirako beti ere, hautsi beharreko solidotasunaren adibide dira. Emankorra eta iraunkorra izango litzateke zuzendaritzak profesionalizatzea:

Inplikatuak (edo txitxirioak jokatzen dituzten lankideak) militante izatea egunerokoan, baina militanteak inplikatzea bisio eta estrategian, ez eguneroko kudeaketan.

Horixe esateko behar izan ditut 30 minutu, irakurriz 3 minutuan esana zegoena.

Zer ikasi dut nik #kakuxkasua  deitu diogunaz, beti ere, kazetaritzaren ikuspuntutik:

• Galdera egin eta elkarrizketatuak erantzuten ez duenean berriro galdetzea dagokigula. Juan Kruz Mendizabali homosexualitateaz eta pederastiaz galdetuta, lehenengo erantzunean homosexualitatea landu zuen elkarrizketatuak. Kazetaria, hala ere, gustura geratu ez eta elkarrizketa amaieran animatu zen berriz galdetzera:

– “Kakux” (gaitzizenez, ze Goienan kolaboratzailea ere izan da, gertukoa), ez didazu ezer erantzun pederastiaz.  Eta orduan erantzuten du erantzuten duena. Hau da, galdera egin da bigarrnez. Eta ikasi dugu behar beste bider galdera egitea ez dagoela sobera.

• Barikuan ateratzeko bagenuen elkarrizketa eta saldu eta dirutxo bat ere egin genezakeen, baina ez dugu bide hori hautatu deitu izan diguten arren. Gure harpidedunak eta bezeroak jarri ditugu erdigunean. Bagenekien, baina berrikasi dugu horiek direla mimatu beharrekoak.

• Horiaren marra oso marra lausoa da, baina ez zaigu interesgarri hori iragaitea: Ahal izan dugu gai honekin horitasunetan erori. Bagenuen elkarrizketa ilustratzeko argazki berri eta morbosoago bat… Ez dugu erabili. Bagenuen ahots-grabazioa hara eta hona zabaltzea, baina ez dugu egin… Beste hedabide batetik deitu diote kazetariari kontatu dezan zelan ikusi zuen elkarrizketatua etab… Bide hori moztu dugu. Gertuko komunikabide bat gara eta gaiokin kontuz ibiltzea dagokigu.

• Eztabaidatu dugu gaia jakinda ez genuela denendako asmatuko erabakietan. Ikasi dugu gaiok merezi dutela jarri eta eztabaidatzea. Edozein erabakiren aurretik jarri eta lantzea. Pentsatzea gaiak ukitzen duen guztiaz. Bizkortasuna kalitatea da kazetaritzan, baina gai batzuetan ordu batzuk zein egun batzuk ere atzeratu daiteke atera beharreko hori.

• Eduki guztia debalde… dena sarean… segituan… bai eta ez. Kazetaritza doakoa ez da beti posible. Ez badu hausnarketa bat eta lanketa bat atzetik ez da beti egoki ateratzen. Beraz, hausnartzeko eta garatzeko denbora behar da eta denbora dirua da. Kazetariek ere jan egiten dute. Behar da kazetaritza lana ordaindu. Horregatik erabaki genuen, besteak beste, elkarrizketa osoa lehenengo-lehenengotik sarean ez jartzea. Doan ere gustura ematen ditugu edukiak eta gainera defendatzen dugu helburu ezberdinekin egin daitekeela doan zein ordainduta. Ba noski! Baina, “dena doan” kulturak ez dio onik egiten kazetaritzari. Ez da posible. PUNTUAren harpidedunek jaso zuten notiziaren garapena paperean. Horri eman diogu lehentasun osoa. Bazkide horiek dira Goiena laguntzen dutenak urtero-urtero harpidetza ordainduz. Eta noski, notizia ere landu dugu sarean zein doako harpidetzaz banatzen den Goiena Aldizkarian.

• Ez gara epaileak. Ez dugu irakurleak pentsatu behar duena idazten. Ez gara tertulianoak. Irakurlea ez da tontoa, begibistakoa denez. Gure lana informazioa lantzea da, testuingurua ematea, ahalik eta ahots gehien jasotzea… kazetaritza.

• Hanka sartu dugu forma juridikoetan, batzuetan. Esaterako: esan dugu “sexu erasoengatik zigortu duela elizak”. Eta momentuz, sexu abusuak erabiltzea legoke zehatzago… “Sexu erasoak” ez du erabili ez elizak ez fiskalak… Ze erasoak larderia edo indarkeria erabili izana lekarke berarekin… Eta hori dena argitzeko zegoen guk argitaratu genuenean. Adibide horrekin ikasi dugu, baina baita ikastaro bat antolatu ere otsailean bertan egiteko lege kontuez, epai kontuez, hizkuntza juridikoaz… Ikasten jarraituko dugu, beraz.

• Hizkuntzari dagokion kontuaz: Eta Sarasolari ikasitako moduan sexu gehiegikeriak ez, sexu abusuak, abusatu, etab.

• Ikasi dugu sare sozialek duten indarraz. Berriz ikusi eta ikasi. Sua moduan zabaltzen dira notiziak eta balio dute jende askorengana heltzeko. Oraindik ere asko dugula hobetzeko ikasi dugu.

• Eta ikasten jarraitzen dugu. Sugetzarra ari da izaten #kakuxauzia , tamalez.

• Erabaki guztiak ez dira denen gustukoak izango, baina kazetaritza egitea ere bada ez bakarrik teorizatzea, eta egiten duenak sartzen du hanka.