Hogeita bost. Banu, balego eta balitz. Gazi-gozoa da urteurrena. Aurrera goazen seinale bada, baina atzera begiratu eta urrun dagoela ikustearen seinale ere bai. Ahaztuxe geratu da Elgetako Gaztetxea. Itxita aspaldian. Zer eta giltzak udalari entregatuta.
Erabaki zuen gazte talde batek ekintzara pasatzea orain dela 25 urte. Jarduera aurrera eramateko lokal bat behar zen. Ez zen beste erremediorik izan, egin beharreko sukalde lan guztiak egin ostean. Demostratu zen herriak irabazi egingo zukeela Gaztetxe bat izanda. Hasiera hura horrela azaldu zuen fanzine batean Elgetako Gazte Asanbladak: “Haurreskolaren eraikuntza okupatzea pentsatu genuen. Pentsatu eta egin, 1996ko martxoaren 22an, aipatutako eraikuntza okupatu genuen”.
Ilusionagarria izan zen hasiera: indarra zegoen, eztabaida luzeak, edozein Gaztetxetako bizikidetza arazoak, rollo onetik asko, antolakuntzarako orduak, egin gura handia, bozketa bako batzar jendetsuak (eta dena esatera %80tik gora emakumeek osatua). Mugimendua zegoen eta herria(n) bizitzeko gogoa. Konplikatua ere bai. Josi behar izan zituen asanbladak berak gazte askoren nahiak eta pentsatzeko modu diferenteak. Bazegoen oinarria, asanblada bera lehenago sortua zelako eta hainbat ekintza eginak zeudelako lokalik izan ez arren. Eztabaidak eztabaida, funtzionatu zuen Gaztetxe eredu bat eraiki zen Elgetan. Gaztetxea zabaltzeak eragin zituen ehunka kontzertu izatea herrian, emakumeen aldarriak bideratzea, aldizkari bat izatea, ETAren alternatiba demokratikoa bideoa erakutsi zen, film asko pantailaratu, HIESari lotutako hitzaldiak, sexologiakoak, dantza ikastaroak, AHTren kontrakoak, Intsumisioaren aldekoak, Elgoibarko gaztetxekoekin trukeak, jaiak, Asentzio eguna, Sagardo eguna… Zenbat gauza! Hori zen hori agenda!
Okupatu zen hilabete horretan bertan ETAk hil zuen bonba lapa baten bitartez, Irunen, Ramon Doral. Ertzaintzako inspektorea zeta EAJko kidea. Gogoratzen dut EGIk akanpada egin nahi zuelako hilabete horretan Gipuzkoan. Gipuzkoan eta herrigunean egin zuten lehenengo aldiz. Orduko prentsak jaso zuen moduan “hausnarketa asko egin genituen, kontuan izanik azken topaketetan arazoak izan ditugula beste gazte talde batekin, baina ezin gara beti beldurpean bizi” zioen Eneko Goia gazteak. Gaztetxea erabilgai utzi zitzaien EGI-ko gazteei. Hauteskunde orokorrak ziren Espainian 1996an, eta bor-bor zen giroa udal hauteskundeetatik bueltan. Herri Batasunako mahai nazionaleko kideak espetxeratu zituzten ETAren bideoaren zabalpenarekin lotuz, esaterako.
“Lazo urdina” us “Euskal Herria Askatu!” garaiak ziren eta egun haietan Elgetan zeuden ehunka pegatinetan nabari zen:
Gaur itxita dago Gaztetxea. Udalak teilatua ere konpondu zion aspaldi, baina ez dirudi erabilpen argirik izango duenik epe laburrean, behintzat. Pena ematen dit, eta izan zenak ematen du zer pentsatua. Hori bai, gaur 15-25 urte dituztenek beste modu batera bizi dute aisialdia, ekintza, testuingurua irakurtzeko modua, harremanak izatekoa… bizitza bera. Eta hori errespetatu besterik ez dago. Pena? bai; irakasgairik gazteendako? ez.
Hori bai, herri honek galdu zuen Gaztetxea eta horrekin batera identitate zati bat, kultura zati bat, jai egiteko modu bat, elkartzeko gune bat, gazte izateko era bat… gauza askotxo 25 urte geroago ospatzen jarduteko.
Ardotxo bat hartu dagigun ia inor gogoratu ez den arren 25 urteurrena izan badenik ere. Ardotxo peleoi hori ez, kriantzatxo bat, mesedez. Nola aldatu diren gauzak, kamarada.
