Zabalik astekariaren oraingo diseinua lehengoa baino gustukoago dudala aipatu nuen aurrekoan ere hala ere, tipografia aukeraketan kale egin dute. Izenburuetarako eta sarreretarako apartatu duten tipo mota ez da testu luzeetan erabiltzeko modukoa. Esaldi motzetan hainbestean, baina besteetan… Oso zaila egiten da izenburu batzuk eta sarrera gehienak azkar eta eroso irakurtzea. Ikusi irudian bestela zelako deserosoa egiten den irakurketa eta zenbat pentsatu behar den mezua harrapatzeko.
Asko sinplifikatuz gero, tipografian bi kontzeptu orokor daude kontuan hartzekoak, ingelesezko Legibility edo irakurgarritasuna eta *Readability” edo irakurtzeko erraztasuna (itzulpena nirea da, proposamen hoberik balego gustura zuzenduko nituzke):
- Legibility edo irakurgarritasuna. Tipografiaren diseinuarekin lotuta dago. Hizkien bana-banakako diseinua nolakoa den eta ea diseinu horrek irakurgarritasuna bultzatzen duen edo ez adierazten du. Adibidez, hizkiak batetik bestera ondo bereiztea (“L” eta “I” edo “M” eta “N” elkarren artean nahasgarriak ez izatea) eta hizkien trazoaren kontrastea nabarmena izatea lagungarriak izaten dira irakurgarritasunean irabazteko.
- Readability edo irakurtzeko erraztasuna. Kontzeptu hori irakurleak izan lezakeen ohiturarekin lot daiteke, baina batez ere, tipografia baten erabilera konkretuarekin zerikusia du. Hau da, egoki edo desegoki erabiltzen den tipografia.
Egon daiteke bateren bat testu luzeak maiuskulaz, negritaz eta kurtsiban irakurtzeko arazorik ez duena, baina ez da normalena. Badira arau batzuk zaindu behar direnak irakurketa errazteko: testu luzeegiak letra larriaz edo kurtsiban ez idaztea, zutabeak estuegiak edo luzeegiak ez egitea, hizkien eta hitzen arteko espazioaren harmonia zaintzea…
Askotan gertatzen da, hala ere, letra mota bat ondo diseinatuta egon arren (irakurgarritasun arauak ondo betetzea), gero haren erabilera praktikoa eskasa izatea eta erraztasunean edo readability an kale egitea.
Zabalikek kasuan bietan egiten dute kale. Letra motak, berez, ez du irakurgarritasun handirik: hizkiek ez dute elkarren artean apenas desberdintasunik, “A” eta “R” edo “O” eta “D” hizkiak, adibidez, ia berdinak dira, eta horrez gainera, erabilera ez da egokia: testu luzeegiak letra maiskulaz, hitzen arteko hutsuneek irakurketa erritmoa apurtzen dute, kasu batzuetan testua estuegi dago, beste batzuetan txikiegi…
Letra mota, berez, ez zait zatarra iruditzen, baina zatarra eta polita hitzak alde batera utzita, halako lan baterako ez zait aukera egokia iruditzen.
