Futbol baloi bat nuen lepo gainean 11 urterekin. Burkide ginen hortan adinkideak hego-haize zororen batek jota. Eskola kiroleko azkeneko urtean (“multi-deporte” deitzen genion artean), ikuskatzaile lanak egiten zituen herriko gaztetxoenen futbol taldeko entrenatzaileak. Gauza handia zen herriko futbol taldean sartzea, teen-movie amerikarretan quarterback izatearen baliokidea.

Besoa apurtu nuen aste-santuan, “txapa” deitzen genion futbol-frontoi uztartze jolas aski biolentoan. Adinkide garatuena gainera erori zitzaidan eskumuturra kontra-kantxako paretaren aurka birrinduz. Futbol partidu gutxi jokatu nituen eskola kirolean urte hartan. Herriko talderako aurreprobetan sartu nintzen (baita entrenatzailearen seme ezkerti dohaitsu bezain loditxoa), baina ikuskatzaileak ekipoa egina zuen ordurako . Kasualitatez, aukeraketa aurrera egin ahala, adinkide garatuena eta biok izan ginen taldetik at gelditzen azkenak (ez entrenatzailearen semea).

Urtebetez entrenatu nuen taldearekin batera, partidurik jokatu barik. Hurrengo urtean entrenatzaileak deitu zidan nirekin kontatzen zuela esateko. Ordurako hitz eginda neukan lagun batzurekin futbito ekipo bat sortzea eta gustu handiz esan nion ezetz, nire “talentua” hasieratik apreziatu ez zuen hari. Horrela esan zidaten ere lagunek egun batzutara: ezetz, saski-baloiean apuntatuko zirela eta agur futbitoari.

Nahi beste aisi denbora izan nuen 13-14 urterekin. Oraindik gogoratzen ditut askotan telebistari begira, internetik ez zuen ordenagailuan jolasean eta sukaldeko lurrean alkoholezko zirkuituak piztuz bakardadean xahututako orduak. Sarriegi agian.

Haizeak ekarria aisiak daroa.

Oi, ikastola garaiak… 90.eko hamarkada behar zuen. Gogokoago nituen batuketa eta biderkaketak. Kenketa eta zatiketetan zerbait negatiboa, ez naturala, aurkitzen nuenaren akordua daukat. Edonola, kentzen eta zatitzen jarraitu nuen isiltzeko eskatzen ziguten bitartean. Zaratatsuegiak ginela. Idazmahaiaren eta aulkiaren artean igarotzen genituen ikastola egunak geldi, ikasgelaz aldatzeko paseo txiki bat emateko altxatzen ginenean salbu. Egunerokoa deskuibritu genuen, errutina.

Ondo gogoratzen dut salbuespena. Unitate didaktikoaren azken orrialdea ulertzearekin edo eguneko etxekolanak bizkorregi egitearekin batera zetorrena. Eta batzutan, betebehar guztiak beteta, ixilik eta geldi egon ostean, parkera joateko aukera ematen zigun irakasleak bere aldartearen arabera. Geratzen zitzaion oraindik igandetik zerbait ostiralari.

Gaur da eguna oraindik, ingeniari legez lanean, ardura guztiak bukatzeko nahiak hartzen nauela, batzutan. Sarriegi agian. Ofizina utzi eta bitxilore pultserak egitekoa, lau hostoko hirusta bila parkera joateko gogoa, ondo egindako lanaren ordainetan. Edo errekreazio hauen pareko ekintza eusnobak, adinari egokituak. Baina, orain egin beharrekoak ez zaizkigu sekula amaitzen. Eta astelehentzen zaizkigu domekak.

Urtu ditugun urteen emarian egiten dugu igeri, egunero. Errekatxoak jendez gainezka doaz, korronte handietan disolbatu edo bailara lehorretan igortzeko. Etzanaren balantzean goaz aurrera, tinko nahian. Besakada bakoitzeko dozena-erdi oinkada; besarkada bakoitzeko dozena-erdi ostikada. Kolpeka. Elkarrizketa interesgarriren bat tarteko. Tentsioan.

Amaitu ziren ur mantsoak, estanke lauak. Bukatu zen errekreazioa, ur-jolasa. Pistinek ere badute orain Indikoko tifoietatik, Pazifikoko olatuetatik zerbait. Eta urontzi planetarioak zuloa dauka. Itoalditik ihesi, zurrunbiloan, hauspoak ez digu ematen aldi berean arraunari eman eta timoiari eusteko. Nola igarri nora egin igeri?

Ureztatzea da geratzen zaiguna, gure uretatik. Gure izerditik, gernutik. Erna zain dauden esperma eta hilekoz. Gure esentziatik norabide berri bat hartu eta lokatzotara buruz bota.

Zikindu eta lur gainean zutitu.

Debagoienean ez gara langile, ez gara enpresari, ez gara burges txiki. Debagoienean ez gara kantari, alkohol gabeko dantzari, fikzio idazle. Debagoienean ez gara bi etxebizitzaren jabe, kartoizko izaretako asmeslari edo espekulatzaile. Debagoienean ez gara atez-atekoaren aldekoak, ez gara 5. edukiontzi zaleak, ez gara zabor eta ez gara altxor. Debagoienean ez gara eredu, ez gara egin behar ez denaren adibide. Debagoienean ez gara euskaldun eta ez gara erdaltzale. Debagoienean ez gara ixilak edo hitzotziak. Eta Debagoienean ez gara guzti hauen aurkakoa.

Debagoienean ez gara, debagoiendarrik ez dagoelako Debagoienean. Basoek eta lurrek ez dutelako kolorez aldatzen Gatzagatik gora edo Elgetatik behera. Zerbaitetan izatekotan, Debagoienean komunikatzen gara, zaplaztekoa enkajatu nahian eta kupre zaporea ahoan… ezin dugu telefonorik jaso.

Barkatu eragozpenak, baina egunotan Debagoienean ez gara.

Badugu askatasuna eta demokrazia bezalako hitzak botere publikoari lotuta erabiltzeko nolabaiteko joera. Baina, eta lanean? Planteatzen al dugu horrelakorik gure lantokietan?

Formula demokratikoenak ere diktadura txiki baten gisan funtzionatzen du botere ekonomikoaren eremuan: muturra behar ez zen lekuan sartzeagatik erbesteratutako lankide-ohiak; Oinordekotzan transferitutako lanpostuak; Atzamarrez izendatutako nagusiak; Pertsona batek aldebakarrez hartutako erabakiak; Iritzi exotikoak plazaratzeagatik kaleratuak izateko beldurrez ezizenak erabiltzen dituzten blogari ez horren gazteak…

60ko hamarkadara itzultzen gara fitxatzen dugun bakoitzero, txuri-beltzera. Enpresa da estatu totalitarioa eta kaleratzea kondena. Diruak, jabetzak, ematen dio zilegitasuna. Kapitala du jainko berria, errentagarritasuna gurutzada. Eta enpresa-estatuak porrot eginez gero apur bat afrikartzen zaigu bihotza. Fedegabetuta, pagano, eskuadra eta kartaboiarekin ezarritako boterearen aurka altxatzen gara. Beranduegi.

Eskerrak gizarte zibila geratzen zaigun: euskara elkartea, irrati librea edo arrankatzerik lortzen ez duen herriko ‘makers’ taldea. Defenda dezagun talde guzti hauen izaera ez ekonomikoa, bermatu antolakuntza asanblearioa eta eman diezaizkiegun norabide berriak. Sor ditzagun gehiago. Daroagun gure bizitza aro aurre-kolonizatura. Afrikartuta.

Kirolak badu berez esanahiak sortzeko nolabaiteko gaitasuna. Kirolaria zangoak antxintxika luzatzera edo kirolzalea partidako epailea iraintzera eramateko bestekoak. Bitez, hurrenez hurren, gorputzak berak justifikatzen duen ariketa beharra edo tribuaren erritual koloredunak. Biak ala biak atabikoak. Gaur korri edo birao, eta bihar biharkoak.

Arazoak ez datza kirolean, arazoa bizitza bera kirolaren kabletan plateatzean baizik. Bizitzak bere hortan zentzua balu bezala, baloiari ostikoa jo edo aurpegia kolorez margotu besterik egin ez dezakegula sinistuta.

Zaila delako esanahiak sortzea. Zentzuak bilatzeko astirik aurkitzen ez dugulako eta batzen garenean kirola dugulako aitzaki. Ostean, maitasuna sexu ariketa da eta galdera-erantzun jolasa. Lana atzamar dantza teklatu gainean kronometroa begiratu bitartean. Eta manifestariek futbol estadioak betetzen dituzte edo bizikleta martxak antolatu.

Garaiotan kirolak soilik du zentzua, gainontzekoak txorakeriak dira.

Lanera joateko sarrerak online salgai jarri dituzte Kutxabanken: ekintzailetasun esperientzia, izerdi usaina eta gainditze pertsonala hiru dimentsiotan. Ezinezko maitasunetan garrantzitsuena parte hartzea dela zabalduz ireki du El Diario Vascok, azpi-titularrean amore-minei eta koloreak sentitzeari gorazarre egin dio. Aberriak jokalari guztei naziotasun berri bat aurkitzeari ekin dio hurrengo urterako sponsor-ik aurkitu ezin duelako. Herriko irakurle taldeak 4-4-2 antolaketa erabiliko du astearteko batzarrean; modako idazleak ez du deklaraziorik egin. Hizkuntza hautu tinko bat aholkatzen dute kardiologoek ariketa fisiko osasuntsu bezala beti eta bihotz erritmo maximoaren %80aren azpitik egiten bada. Baraualdi norgehiagokak aurrera darrai Arbeitiako eta Argoitiako herritarren artean urdailazpiko baten inguruko liskarra argitze aldera. Maixuki jaurti dute misila, batzuek jaurtiketa txilena bat izan dela diote, beste batzuk erdi-txilena bat… guztiak ados horrelako exekuzioa gertutik ikusi izana herritar masakratuen pribilegioa izan dela.

Eta guztiak zentzua galtzean kirola geratuko zaigu, bizitza dabilen harri bat bezala… rock and kirol.

Aitor dezagun, mundua bizkorregi doa gure hartzen ditugun ideia guztiak aurrez sakontasunez bizitzeko, parean aurkezten zaigun arazo intelektual bakoitzaren aurrean aukerak pausaz dastatu eta zertifikatzaile zorrotzen onarpen edo gaitzezpen zigiluak ezartzeko. Hobebeharrez janzten ditugu idealak gainera datozkigun galdera uholdeetatik babesteko, jertsea jertsearen gainean. Eta gero ez ditugu sikiera lagunartean eranzten, larrugorrien lotsaz edo eranztearen eranzteak galtzerdietan zuloren bat agerian utziko digulakoan.

Izugarri maite ditugu idealok, hauen estetikan bizi arte. Arropon edertasunak itsutzen gaitu, nahiz eta kontsumo azkarreko adimen geruza hauek etengabe kontraesan. Elkarbizitzearen bisera moloia jartzen dugu buruan Eramusetik itzuli eta gurasoekin moldatzeko gai ez garenean. Feminismoaren kapa loreduna erakusten dugu arro eta neskalagunari whatsapp bidezko kontrol mezuak bidali parrandara doanean. Edo herrigintzaren izara aldarrikatu eta ezin lagunarte jator bat eraiki. Laso daramagu soinean tirantezko galtza laranja idealista, handi sabelaldean eta behe-aldea arrastaka.

Idealek badute bere funtzioa, baina ez gaitezen beraietan bizi, ez ditzagun errealak ahantzi, erakus ditzagun izenik ez duten ekintzentan larruazalik zurienak, etiketa gabe. Adimena biluztu dezagun orgia intelektual sendagarrietan.

Puntu EUS domeinuen esleitzea martxan jartzea onartu du berriki ICANN erakundeak. Batzuk konturatu ez diren arren, honek ez dio domeinu bat ematen lurralde bati, berau Euskadi, Euskal Herria edo Euskal Autonomi Erkidegoa izan, baizik eta euskarari, hizkuntza komunitateari, euskalduntasunari.

Puntu EUS proiektuaren bideragarritasunaz haratago (domeinuen salneurria, mantentze kostuak, webgune bolumena, etab.), etorkizunera begira jartzen gaitu honek. Estatu gabeko aberri izatetik, estatu gabeko komunitate banatu izatera pasatzen ari den herrirantza. Estatuen deskonposaketa garaiko mundu banatuan, euskaldunak era neutralean ba(na)tzen gaituen tresna bat izango da puntu EUS. Izan gaitezkeelako era berean euskaldun Ondarrun edo Shangain, Bergaran edo Dhakan, Bermeon edo Koben, Euskal Herrian pakistaniar, nigeriar, perutar edo txinatar izan gaitezkeen bezala.

Etorkizuneko mundu banatu honek bere arriskuak izango ditu, ICANN bera adibide bat da: AEBtatik sortutako mundu gobernantza erakunde pribatu bat, estatuen eta botere publikoen gainetik. Azken hauek indarra galdu ahala, finantza arloan, segurtasunean, osasun sektorean, etab. ikusiko ditugun beste hainbat gobernantza erakunde pribaturen aurrerakusle.

Estatuaren papera txikitzen doa, aberriaren komunitate imaginatua lausotzen eta euskalduntasun banatu bat bideratuko duten tresnak areagotzen. Munduko euskalfonia azpitik gora antolatzen hasi beharra dago, elkar ikustezin bihurtu aurretik, eta hortan paper garrantzitsua izango dute .eus webgune eta blogek.

Oroitzen naiz umetan Eginen Tourreko porra egin nuen urte batez: ekainaren amaiera, salako mahai gainean egunkaria zabalik, boligrafoa eskuan hamar txirrindulari hautatzeko prozesuan.

Gogoratzen dut etorkizuneko ‘ni’-a inbokatu nuela, orduantxetik hilabete barruko ni neu: mesedez txiba zitzaizkidala (nitzaizkidala?) hamar txirrindulari egokienen zerrenda, aparizio gabe, xuxurla gabe, ekar zitzala (nitzala?) nire burura, gure burura, berezko arrazoiarekin bat eginteraino. Natural bete nuen zerrenda.

Aurreikuspen guztien aurka doping espazio-denborazkoak ez zuen funtzionatu.

Hala ere, hilabete ondoren, salan, leku berdinean, egunkaria zabaldu eta talde idealaren izenak aurrean nituela zikloa ixte aldera iraganeko ‘ni’-arekin kontaktuan jartzen saiatu nintzen. Nire ostean beste ‘ni’ bat etorriko balitz (banintz?) bezala. Agian, nitako honek bai, zeharo mistikoa, autokarabana bat dauka (daukat?) orain garajean aparkatuta edo, akaso, ezker abertzaletar sutsu bat da (naiz?) autokarabana Garzónek konfiskatu diolako (didalako?).

Eta horrela diraugu, leku berdinean, etorkizuneko eta iraganeko ‘ni’-en artean, aurrera eta atzera, izan ahal ginenaz eta izan ahal gaitezkeenaz.