Baldorbaren eguna

Grupo de danzas Valdorba

Duela 25 urte ospatu zen lehenengo aldiz. Ideia Garinoaingo Kultur taldean sortu zen. Beharrezkoa ikusten genuen zerbait egitea herrietako jendea elkartzeko eta elkar ezagutzeko, herri txikiz osatua baitago gure bailara.
 Hasiera baten, bezperan, hitzaldi bat egiten zen, kirol lehiaketak eta berbenak hainbat herritan. Igandean, meza Katalaingo ermitan eta hura amaituta herri bazkaria.


Urteak joan, urteak etorri, aldaketatxoak izan dira. Karpa bat jartzen dugu Katalainen, ermitaren ondoan; bertan Baldorban ohikoak diren jakiak eta produktuak eskaintzen ditugu: Bildotxa txilindronean, “menudicos”, errrellenoa, txistorra; erroskilak, esne frijitua…, hori guztia hainbat bizilagunen artean egindakoak. Aldi berean, artisau-lanak ere egoten dira ikusgai.

Mezaren ondoren, Orisoaingo gaita-jotzaileek dantzan jartzen dituzte euren buruhandiak, eta Baldorbako Dantza Taldeak edo Garinoaingo Musika Bandak ere hartzen dute parte, urtero ez bada ere. Aldi berean, haurrek zaldian ibiltzeko aukera dute.
 
Diru laguntzarik hori guztia antolatzeko?
 “Baldorbaren Garapenerako Elkartean” dauden udalek ematen digutena eta karpan edariak saltzen ateratzen duguna, ez dugu bestelako laguntzarik“.

Fulgencio

Duela bost urte ezagutu nuen, Baldorbaren egunean. Jendeari argazkiak egiten nenbilela, gizonezko bat neukan neure ondoan denbora guztian. Jaka dotorez jantzia, txapela buruan, nagusia, meharra, begi bizi-biziak.

¿Dónde saldrán las fotos, en el Diario de Navarra? –galdetu zidan halako baten.

Argazkirik egitea nahi ote zuen galdetu nion. Aurpegia argitu zitzaion! Argazkia egiteko orduan firme jartzen zitzaidan, besoak gorputzari pega-pega eginda, burua tente. Besoak mugitzen nizkion sorbaldak erlaxatzeko. Ingurukoek irribarrea ezpainetan begiratzen zuten.
Handik gutxira, haren herrira joan nintzen argazkiak eramatera, Leotzera.

O sea, que tú eres de los “torris” –esan zidan.

¿De los “torris”, que significa esa palabra? –Baldorbako hitzen bat zelakoan.
 –Si, de esos que dicen “torri, torri” –eskuarekin keinu eginez hurbiltzeko.

Ah! Quieres decir “etorri, etorri”.
Yo hice la mili con los vascos y me decían eso, y con ellos aprendí palabras y también a contar: bat, bi, hiru… –hamarretik aurrera nahastu egiten zen.
Goiz erdia eman nuen berarekin kontu-kontari, oso berbalduna zen eta jakin-min handia zuen.
Galdetu nion Iratxetara oinez joateko biderik ote zegoen, errepiderik hartu gabe.

Antes íbamos por la “illuna”, pero ahora no se como estará.
-¿Por la “illuna”? –harrituta ni.
Si, es un camino muy cerrado y como ahora no se utiliza, puede que esté llenó de maleza.

Fulgencio, ¿sabes que “iluna” es una palabra en euskara, en vasco?

¿En vasco? Aquí siempre le hemos llamado así a ese camino…


Biziki gustatzen zitzaion dantzatzea eta urtero ospatzen den “Nagusien egunean” ez zuen aukerarik galtzen. Inoiz ez zuen hutsik egin. Fulgencio Oroz, 88 urte zituen.