Egilearen artxiboa: hamaika

Gerontofobia

Donostiatik Bilborako bidea egin duen El Sol publizitate iberoamerikarraren jaialdi ospetsuan, aurten eman diren sari nagusien artean, Padres en slip dago. Ikusi ez duenak zertaz ari garen jakin dezan:
Saatchy & Saatchy publizitate agentziak eginiko spotean, beroa dela-eta,
etxetik galtzontzilo hutsean ari diren gizonezkoez trufatzen dira. Burua soil
eta tripa dauzkaten gizaki adineko horien gustu falta salatu, eta
familiakoengan eta etxera datozenengan auzo-lotsa eta nolabaiteko nazka
sorrarazten dutela agerian utziz. Zuri-beltzezkoa eta musika klasiko
dramatikoaz apaindutako iragarkian, egoera umiliagarri horretatik libratzeko,
proposatzen zaigu erostea airea egokitzeko elektragailu bat.

Horraino, iragarkiaren deskribapena. Eta, hemendik aurrera, publikoki
onargarriak ala arbuiagarriak diren rolen trataerari buruzko iruzkinak. Eta
nola hedabideetan, generoa, klasea, adina, arraza edota sexua estereotipatzen
diren, eredu itxi eta baztertzaileak erabiliz. Aipagai dugun publizitate pieza
horretan, adina ageri da inposaketarako molde gisa.

Gauzak dexente aldatu beharra dago oraindik
ere adinekoak galtzontzilotan eta kulerotan normaltasunez agertu arte

Heldutasun falta ikaragarria
erakusten duen gizartean, gutxituta dago adineko gizon emakumeen presentzia
publikoa. Ez dira agertzen irizpidedun subjektu aktibo gisa eta are gutxiago
fisikoki erakargarri ala desiratu modura.

 

(Gerontofobia izenpean, Argiarako idatzi nuen artikuluaren lehen zatia)

Sahara askatu!

Aurten ere, saharar umez  lepo hiru hegazkin etorri dira Euskal Herrira. Hala entzun nuen irratiz.
Egun t’erdiko bidaia egin eta gero, autobusetan ziren desertutik etorritako
neska mutikoak hiru hilabeterako beraien etxeak izango diren hiri eta
herrietarako bidean. Nekatuta oso. Baina berbati, ilusioz beteta eta paisaiari
so begi handi horiekin.

Elkartasun adierazpen itzel hori antolatzen duen emakumeetako bat elkarrizketatu
zuten Euskadi Irratian eta berak emaniko zehaztasunek hunkitu ninduten.
Irrati-seinalea ez zen oso ona eta autobuseko burrundarak ez zuen batere
laguntzen.
Lasai egotera, ondo jatera eta jolastera etortzen da urtero ume andana hori
EHko udako giroa poztera. Horiek ziren elkartasun ekitaldiaren helburuak.

 Halako batean,
irratirako kronikagile lanetan zegoenak autobusekoen zaratak ezin
menderatu eta isiltzeko eskatu zien. Kasu egin zioten. Eta, han imaginatzen
nituen nik, geldi-geldi, ulertzen ez zuten hizkuntzan, beraiei buruz ari zirela
jakitun.

 Elkarrizketari amaiera emateko orduan, EIko
esatariak, azkenean, builaka hasteko  baimena
eman zien haurrei. Hauek ez zuten aukera galdu
eta… zer eta…  ”Sahara libre,
Sahara libre” oihukatzen hasi ziren, behin eta berriro.

Desertuko ur faltan, askatasun egarriz datoz.

Ondo pasa ditzatela oporrak haur-mezulari
hauek!

Elkartasunak duen indarra handia da gero.

EITB guri bost!

Sinistu ezinean nago EITBren 30. urteurrena  dela-eta, UEUk antolatutako jardunaldia  ez dela egingo jende gutxiegi apuntatu delako.
Ez zen bada pil-pilean zegoen afera, kezka iturri eta eztabaida gai hainbesterentzako? Ez ziren firmak biltzen aritu duela gutxi?

Berriro begiratu dut egitaraua eta oso interesgarria iruditu zait…eta,   aukera primerakoa nahi dugun irrti-telebistagintza euskaldun eta publikoaren gainean berba egiteko. Aukera galdua, itxura batean.
Baina, akaso Sanpedroak direlako, gay harrotasunaren eguna delako… egun desegokiak ziren!!

Axolagabekeria behintzat ez da izango, ezta?

Lur-aldeak

Entzun dut Mohamed Merah ekintzaile yihadista jatorri argeliarrekoa zela.
Egun batzuk lehenago hilda gertatu ziren soldadu frantziarretatik bi famili arabiarrekoak ziren eta bat guaianarra zela irakurri dut.
Tolosako eskola judutarrean hil zituztenak hiru haur eta irakaslea Israelen lurperatu zituzten, telebistan ikusi dudanez.
Nicolas Sarkozyren arbasoak hungariarrak eta judutarrak ziren, wikipediak dioenez.

Jatorria. Joan-etorria. Lurra hartu. Lurra eman.

The end

Umeen jolasetan nahiko modu naturalean agertzen da heriotza. Bizirik
egotetik betirako joaten denaren azken uneak, helduek baino errazago
irudikatzen dituzte adin txikikoek. Lurrera jausitako eskulturak
bailiran besoak zabalik, arnasa hartu barik eta begiak itxita ageri
zaizkigu antzeztutako hildako horiek.

Zinean eta telebistan ere, askotan erakusten dizkigute hiltzen ari
direnen irudiak. Ikus-entzunezko medioetan gainera, gehienetan
errekurtso narratiboa izaten da heriotza eta benetakoarekin
antzekotasuna bigarren mailako kontua izan daiteke.

Azken denboraldian, hileta dezentera joan behar izatea suertatu zait
eta arretaz entzun ditut adinduek ondo hiltzeari buruz esaten
dituztenak. “Sinatuko nuke nik halako bat”, “txoritxo bat bezala hil da”
ala “lasai joan da” bezalako esaldiak aurkitu daitezke beraien
diskurtsoetan. Jakin badakitelako bestelakoak ere egon badaudela, gura
baino gehiagotan. Izan ere, heriotzarako bidea tortura hutsa izan
daitekeela erakusten duten kasuak ez dira gutxi izaten, agonia
jasanezina bilakatuta. Horietariko kasu bat aipatu zidan duela gutxi
aita hil berri zaion lagun batek. Eta bizi izandako esperientziarekin
penatuta baino amorratuta eta haserre jarraitzen du.

Itzulerarik ez zeukan gaixotasunak jota aita minetan luzeegi egon
baitzen, egunak gaizki eta gauak amaierarik gabeak, aieneka. Minbiziak
aurpegirik latzena erakutsia zion gizon hari. Ordurako askotan hitz
eginda ziren aita-alaba eta momentua heldutakoan gidoia pentsatuta
zeukaten. Beraiek erabaki nahi zuten helmuga non jarri.

Gauzak baina aldrebestu egin ziren. Bidearen azken pausoak ematerakoan
erraztasunak baino trabak aurkitu zituzten. Osasun zerbitzu publikoan
pertsona eta profesional egokirik ez zuten eskura izan pasabide
malkartsu hori eramangarria izan zedin. Azken atea lasai zeharkatzeko
modurik ez eta gaixoak eta familiakoek inpotentziaz bizi izan zituzten
egun haiek.

Sufrikarioa alferrikakoa izan zen. Agonia hark ez zuen inongo zentzurik
ezta justifikaziorik ere. Azkena izango zuen gauean, muxu bat ematera
hurbildu zenean “noiz amaituko da pelikula txar hau” bota zion gaixoak,
beste inork ez entzuteko moduan, bakarrik zeuden arren. Alabak aitortu
zidan telebista aparailua begiratu zuela keinu inkontzientean. Pantaila
baina itzalita zegoen.

Egunak aurrera joan ahala gero eta garbiago dauka eskubide kontua dela
duintasunez hiltzearena. Pelikuletatik albistegietara eraman beharreko
kontuaz ari garela.

(Argiaren 2.315 zenbakian argitaratua, 2012ko martxoaren 18a )

“Golpez ala bapez”

Normal
0
21

false
false
false

MicrosoftInternetExplorer4


/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:”Tabla normal”;
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-parent:””;
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin:0cm;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:”Times New Roman”;
mso-ansi-language:#0400;
mso-fareast-language:#0400;
mso-bidi-language:#0400;}

Egun gutxiko gora
beheran, irrakurri ditut Goienan Euskal
Telebistari buruzko Erramun Turutarenaren artikulua, Sustatun eta Berrian
Jesus Egigurenen hitzei buruzko aipamenak eta, azkenean, Hitzetik Hortzera
ETB1en eta Nahieran aipatutako elkarrizketa ikusteko aukera izan dut.

Ez da gaur-gaurko kontua,
baina itxura guztien arabera indar berrituta datorkigu EITBren hizkuntza
politikaren gaineko eztabaida.

Egunkariko izenburu gisa
ona da Berriak dakarren “Gaztelaniazko kateak itxi beharko lituzke EITBk” eta,
bide batez, aitortu beharra diogu Egigureni titularrak eskaintzeko daukan abilezia.
Baina, eztabaidak ur zabalagoetara eta sakonagoetara eramaten gaitu berehalaxe.

Kontua ez da-eta kanalak ixtea
baizik eta beraien artean indarrak batzea eta norabide beretsuan jartzea,
bereziki informazio/komunikazio tresna gisa baliagarriak izan daitezen eta
euskara eta euskal kulturaren suspertze lana bete dezaten.

Hizkuntzaren erabilerari
dagokionez, agortuta dago eredu dikotomikoa: ETB1 euskaraz eta ETB2 gazteleraz
eta, bi nagusi hauen periferia tematikoan, ETB3 eta ETB K ala Canal Vasco. Izan
ere, EiTBk ez du eredu integratzaile bat eskaintzen non euskara edota,
trantzisio garai batean, elebidunak izan daitezkeen kanalen, irrati emandegien
zein online zerbitzuen edukiak euskararen presentzia, legitimitate soziala eta
erabilera bultzatzen duen.

Krisi ekonomikoak,
ikus-entzuleen urruntasunak eta  EiTBren
aginte postuetan duela ia hiru urte eman ziren aldaketek areagotu egin dute
irrati-telebista publikoaren inguruko eztabaida zabal, pausatu eta serioa egin
beharra.

Esango nuke nik zerbitzu
publikoa, profesionaltasuna, euskara eta edukien gertutasuna eta erreferentzialtasun
informatiboa izan beharko liratekeela etorkizuneko ereduaren oinarriak. Eta ez,
hauetariko bakoitzak beretik tira eginez, modu integratuan guztiak norabide
berean jarriz.

Kontraesankorra badirudi
ere, digitalizazioak kanal kopuruaren biderketa ekarri du eta, aldi berean, eskaintzaren
homogeneizazioa. Euskarak irrati-telebista eta online zerbitzuen panorama zabal
honetan sekulako marka indarra du eta hori aprobetxatu beharra dute hemengo
komunikabide publikoek. Baina gainera, hezkuntza sistemaren ibilbide luze eta
arrakastatsuarekin  bat eginez,
euskararen ezagutza eta erabilera sustatu behar dute. Modu entretenigarri,
berritzaile, parte hartzaile eta ausartean.

Kanalak itxi ez,
euskarari zabaldu baizik.

Multitasking

Madrilgo gorteetarako hauteskundeen emaitzak jaso eta beraien gaineko iruzkinak entzuteko mila bide zabaldu dira aurtengoan. Ez da erraza izan/izango jakitea zein aukeratu (Berrian aipatzen dira ia  denak).
Gainera, aspaldiko partez, zortziak jo eta berehala datuak heltzen hasiko dira, ia-ia komunikabide tradizionaletara bezain azkar.
Esaterako, Sustatukoak  aurton ere, herriz  herri batutako botoen kontaketa egiteko aplikazioa jarri dute martxan.
Gainera, Codesyntax-ek twitterreako txio programaren bigarren bertsioa erabiliko du (aurrekoan uste dut txirrindularitzan  aplikatu zutela).

Ez  dira hor baina, hedabide berriek oraingoan eskaintzen dizkiguten aukerak amaitzen. Bereziki interesgarriak iruditzen zaizkit Berria TBk eta Argiak egiten dutena. 

Bestetik, oso kontuan hartzekoak izango dira Info7k, Euskalerria Irratiak edota Hamaika TBren hauteskundeen gaineko programa berriak.

Esku-artean ditugun aukeren artean, nola ez, EiTBrenak daude. Eta bereziki aztertzaile-politiko batzuen “irakurketak” interesatzen zaizkit.

Hori bai, nahikoa lan daukagu sarean eta uhinetan miatuz, garrantzitsuena ez galtzeko asmoa badugu!!

Oparotasun hau ikaragarri esanguratsua iruditzen zait. Ibili bagabiltzala erakusten du, garbiro. Baina, akaso, hasi beharko ginateke sinergiak bilatzen eta elkar-lanak areagotzen.

(Bide batez, aurreko artikulutxo batean nire buruari galdetzen nion Mikel Aramendi non ote zegoen. Hauteskunde gau honetan  Euskalerria Irratian ibiliko da. Bejondaiola! )

Azaroak 20ko hauteskundeak EITBn

Hauteskunde kanpañak irauten duen bitartean, EITBk zenbat denbora “eskainiko” dion alderdi/koalizio bakoitzari zehazten duen dokumentua idatzi zuen Alberto Surio zuzendari orokorrak. Administrazio kontseiluaren bedeinkazioa jaso eta gero, hori izango da entearen irrati eta telebista desberdinek aplikatuko dutena.

Testuak eduki mota bi bereizten ditu; “propagandarako doako tarteak” eta “hauteskundeei buruzko informazioa”.
Lehenean, eta aurreko hauteskundeetan lortutako botuen arabera, horrela banatzen dira jokoan dauden minutuak: PSEk eta EAJk 45na minutu, PPk 30 eta Amaiurrek, EB/IUk eta UPDk 10na.

Azaroaren 20ko hauteskunde orokor deituriko horien gaineko informazioa ematerakoan, berriro ere alderdien arteko alde ikaragarria dago. Esaterako, eguneroko albistegi batean PSEk eta EAJk 75 segunduko tartea eskuratuko dute, eta PPk 50″. Gainontzekoek 25″ baino ez. Azken multzo honetan sartzen dira EB/IU, UPD eta Amaiur.
Beraz, “lehen” kategoriako (koefizientea) horiek baino hiru aldiz denbora gutxiago dedikatuko zaie, eguna joan eta eguna etorri, azken aipatu ditugun hiru alderdiei.
Gauza bera gertatzen da hautagaiekin eginiko elkarrizketekin. Sei saio izango dira PSE ala PSEko ordezkariekin eta bi baino ez, “bigarren” mailako hiru horientzat.
Eztabidagarria? Oso.
Izan ere, zalantzan jartzeko modukoa da telebistako albistegietan alderdi politikoei “informazioaren” izenean oparitzen zaizkien tarteak nola justifikatzen diren. Ez EITBn bakarrik, guztietan baino.
Eta baita ere, muxu truk emaniko minutu horiek autobonbo akritikoa, planifikatua eta aspergarria egiteko izaten direlako, gehienetan.

Baina guztiaren gainetik deigarria iruditu zaidana da, aipatutako testuak (“Hauteskundeei buruzko informazio tarteak EITB-n”)

Normal
0
21

false
false
false

MicrosoftInternetExplorer4

/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:”Tabla normal”;
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-parent:””;
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin:0cm;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:”Times New Roman”;
mso-ansi-language:#0400;
mso-fareast-language:#0400;
mso-bidi-language:#0400;}

zein modu arraroan arautzen duen eztabaida saioen gaia.
Arauketa irakurrita zalantza bat sortzen da berehalaxe: PSE, EAJ eta PPrekin batera ikusiko al ditugu EB, UPD edo Amaiur bezalakoak. Ala hiru saioetatik batean bakarrik agertuko dira azken hiru hauek.

Gauzak daudenetan eta behin eta berriro irakurrita ere araudia (behean kopiatu du artikulu zehatz hori) ez dakit Iñaki Antiguedad, Maite Aristegi ala Sabino Cuadra ikusiko ditugun Odon, Erkoreka ala Barredarekin iritzi trukaketan.
Eta, sinistu iezadazue, nik gustura ikusiko nituzke.

Gainera, argazkia goitik ikusita, justifikagarria litzateke, zebitzu publikoaren izenean,  gauzak dauden moduan, Amaiur izan daitekeenean indar nagusienetakoa, eztabaida saioetatik kanpo egotea? Ezezkoan nago, dagoeneko badituela sute nahiko EITBk bere esku dagoen honetan, fin ez ibiltzeko.

Normal
0
21

false
false
false

MicrosoftInternetExplorer4

/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:”Tabla normal”;
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-parent:””;
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin:0cm;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:”Times New Roman”;
mso-ansi-language:#0400;
mso-fareast-language:#0400;
mso-bidi-language:#0400;}

Esandakoa, hemen dago hauteskundeei buruzko arautegi horrek eztabaiden gain esaten duena (inork ulertuko duen esperantzan!: 

Normal
0
21

false
false
false

MicrosoftInternetExplorer4

/* Style Definitions */
table.MsoNormalTable
{mso-style-name:”Tabla normal”;
mso-tstyle-rowband-size:0;
mso-tstyle-colband-size:0;
mso-style-noshow:yes;
mso-style-parent:””;
mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
mso-para-margin:0cm;
mso-para-margin-bottom:.0001pt;
mso-pagination:widow-orphan;
font-size:10.0pt;
font-family:”Times New Roman”;
mso-ansi-language:#0400;
mso-fareast-language:#0400;
mso-bidi-language:#0400;}

2.2.3
Hauteskundeei buruzko eztabaidak

Ikusleei alderdi politiko desberdinen programa eta
proposamenen zuzeneko kontrastea eskaintzeko, hauteskundeei buruzko bi
eztabaida egingo dira ETB-1ean eta beste bi 
ETB-2an. Eztabaidak antolatzerakoan, Hauteskunde Batzorde Zentralaren
martxoaren 24ko 4/2011 jarraibidearen arabera, berdintasunaren printzipioa
bermatzeko, aniztasun politiko eta soziala errespetatzeko, eta informazioaren
proportzionaltasun eta neutraltasun printzipioak betetzeko, kontuan hartuko
dira, bereziki, 2008ko hauteskunde orokorretan ordezkaritza lortu zuten
alderdiak eta aipatutako hauteskundeetan parte hartu zuten alderdiek osatutako
koalizioak edo alderdiak.

Albisteak salgai

Telebilbao eta Radio Nervión “tokiko” irrati-telebistek beraien albistegietan notiziak “emititzeko” aukera eskaintzen dute, diru truke.
Adar-jotze baten aurrean ez geundela saiesteko, telefonotik bertara deitu eta sinpletasun osoz  konfirmatu ahal izan dut benetakoak direla tarifak.
Beheko taula honetan, telebistako prezioak ageri dira. To eskaintza!

Salneurrien eta zerbitzuen berri ematen duen orrialdeak dioenez, “Telebilbao le ofrece la posibilidad de emitir una pieza de hasta 3
minutos de duración sobre su acto NdP o RdP dentro de los informativos
de nuestra cadena sin coste de emisión…”. Erosleak ekoizpen kostua baino ez omen du ordaintzen.

Esaterako, notizia ala erreportaje formatoan, bezeroak eskatu eta ordaintzen duenaren arabera, 3 minutuko bi albiste (470€+BEZa ala 840€+BEZa; emisio eremuaren arabera) eta irratirako  minutu bateko albistea, 200 €+BEZa.
“Prezio ezin hobeak!!”, merkadilloko saltzaileak oihukatuko lukeen bezala.

Albistegien, irrati-telebisten eta, orokorrean, hedabideen atzetik interes komertzial, politiko eta ekonomikoak zeudela bagenekien.  Eguneroko kontua da hori, baina egia da, oraindik  ere, harritu egiten zaituela dirutan kuantifikatzeko ahalmena dutenak.

Horrelako “produktuak” eskaintzen dituen “komertzialak”, kazetaritzaren kode deontologikoa eta lotsa bazterrean utzi behar ditu eta hedabideen zirkuan harro-harro sartu. Agian, bere baitan pentsatuko du, “besteek ere salgai jartzen dutenagatik zergatik ez dut bada nik diru apur bat eskatuko”?